Waarom zit iedereen altijd op zijn smartphone?

Iedere smartphone-eigenaar zal het wel herkennen: het soms dwangmatig checken van je telefoon. Zou er iemand nog een berichtje hebben gestuurd? Heb ik nog een like ontvangen? Of kijk ik, uit verveling, of er toevallig nog iets gebeurd is in de wereld? Smartphones hebben een flinke plaats binnen onze maatschappij ingenomen. Hier en daar wordt er geroepen dat er een smartphone-etiquette moet komen, omdat het continue gebruik van de telefoons onbeleefd zou zijn. In verschillende cafés is zelfs al een smartphoneverbod ingesteld.

Of smartphones je wel of niet sociaal maken laat ik even in het midden. Waar ik het wel over ga hebben zijn onze beweegredenen om onze telefoons zo vaak te gebruiken. Want WRM zit iedereen tegenwoordig zo veel naar zijn of haar schermpje te staren.

Dopamine
Het steeds maar meer willen van iets heeft te maken met het stofje dopamine in onze hersenen. Dopamine heeft in principe te maken met alle verslavingen, want het heeft de controle over bevrediging. Ook heeft het stofje te maken met het verkrijgen van deze bevrediging. Door dopamine word je namelijk ook gemotiveerd om hiernaar op zoek te gaan. Een voorbeeld van gedrag dat door dopamine veroorzaakt wordt, is het mee willen doen aan een gesprek. Een antwoord of reactie op iets wat jij zegt, functioneert dan als een soort beloning. Door de dopamine ervaar je dit als plezierig en wil je het gesprek voortzetten.

Smartphones: ultieme dopaminemachines
Het mooie van een smartphone is dat deze uitermate geschikt is om bevrediging te ontvangen. Je hebt deze kleine vierkante vriend immers altijd bij de hand. Alleen een druk op unlock laat al zien of je zo’n bevredigende like, reactie, whatsappje of nieuwsbericht hebt ontvangen. Pushberichten maken het je natuurlijk al helemaal makkelijk. Ook omdat op smartphones iedereen overal bereikbaar is, zal je sneller een reactie op iets wat jij zegt ontvangen. En dat alles met minimale moeite. Bij ontvangst van zo’n bevredigend antwoord of plezierige like kom je in een soort cirkel van dopamine terecht, waardoor je alleen maar meer wilt.

Je weet ook nooit wanneer je een bevredigend e-mailtje, Whatsappbericht of Facebookupdate te zien zal krijgen, dus blijf je maar checken. Dopamine wordt ook extra gestimuleerd door onverwachte gebeurtenissen. Je bent dus in principe altijd op zoek naar en aan het wachten op een bevredigende actie op je telefoon.

In principe is de smartphone voor ons dus de perfecte dopaminemachine. Op een makkelijke manier ontvang je continu beloningen. Bovendien is het ook een platform voor andere verslavingen, zoals gokken of gamen. Dit kan je makkelijk onderweg even op je telefoontje doen.

Stress
Daarnaast denken we ook allemaal dat we dat ding echt hard nodig hebben. Sterker nog: dat we er afhankelijk van zijn. Smartphoneverslaving, onofficieel omgedoopt tot nomophobia, is een probleem aan het worden. Een onderzoek heeft uitgewezen dat 53 procent van de Britten al zenuwachtig wordt bij de gedachte aan verlies van hun telefoon, een lege accu of het niet hebben van bereik. Ongeveer negen procent voelt zich zelfs gestrest zonder hun telefoon. Door gewenning is onbereikbaarheid blijkbaar iets om bang voor te zijn.

De gevolgen van veel smartphonegebruik op de lange termijn zijn nog niet bekend. Smartphones bestaan immers nog niet zo lang. De grote vraag is dus of deze ‘verslaving’ daadwerkelijk ongezond te noemen is. Maar voordat je voortaan een blame it on the dopamine dropt wanneer je weer eens op je telefoon aan het kijken bent (terwijl je iets anders moet doen), bedenk dan dat je uiteindelijk alles zelf in de hand hebt. Door simpelweg de dopaminecirkel te doorbreken, bijvoorbeeld door pushberichten uit te zetten, kun je het heft al in eigen hand nemen.