Waarom zijn vliegtuigen veilig?
De mysterieuze vliegramp MH370, de tragedie met Malaysia Airlines-toestel MH17, het gecrashte toestel van Germanwings; recente gebeurtenissen waardoor veel mensen met minder plezier (of grote angst) het vliegtuig instappen. Het komt nog steeds voor dat de passagiers opgelucht applaudisseren als het vliegtuig veilig is geland. Vliegen lijkt een groot risico te zijn. Toch is de kans dat iemand verongelukt in een vliegtuigramp heel klein. Om precies te zijn: 1 op de 14 miljoen.
Vliegrampen
In 1972 overleden er 2373 mensen in een vliegtuigongeluk. Dat jaar is het absolute dieptepunt in de geschiedenis van de luchtvaart. Sindsdien neemt het aantal doden door vliegtuigongelukken jaarlijks af. Uit cijfers van het Aviation Safety Network blijkt bijvoorbeeld dat er in 2013 wereldwijd 265 mensen door een vliegtuigongeluk om het leven zijn gekomen. In 2005 waren dit er nog meer dan 1000. Je kan dus de conclusie trekken dat het aantal vliegtuigslachtoffers de laatste jaren flink gedaald is.
Dit geldt echter tot 2014. Want hoewel er vorig jaar minder vliegtuigongelukken dan ooit plaatsvonden, lag het dodenaantal voor het eerst hoger dan de jaren daarvoor. Als je de vliegtuigramp van MH17 mee telt – een ramp die eigenlijk niet als een ongeluk beschouwd wordt – zijn er vorig jaar rond de 1300 doden gevallen.
Vliegen of rijden?
Om te stellen dat vliegtuigen veilig zijn, moet er een vergelijking getrokken worden. In dit geval is de meest logische vergelijking die tussen vliegen of rijden. Over het algemeen stappen er meer mensen met hartkloppingen in een vliegtuig dan in een trein, bus of auto. Maar is dat wel terecht?
In juli zijn er dagelijks zo’n 30.000 vliegtuigen te vinden boven Europa. Op de drukste dag van het jaar op Schiphol pakken ongeveer 190.000 mensen daar het vliegtuig. Kortom: er is heel veel vliegverkeer alleen al in Nederland, laat staan wereldwijd. In al dit vliegverkeer overleden er in 2013 slechts 265 mensen wereldwijd door een vliegramp. Qua verkeersongelukken vielen er in 2013 in Nederland alleen al 570 doden.
Hoe wordt de veiligheid gewaarborgd?
De luchtvaart kent strenge regels en controles. In Nederland houdt de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) toezicht. Daarnaast houdt het Europese agentschap EASA toezicht en internationaal worden er veiligheidsafspraken gemaakt door de ICAO. Ook wordt er door de Europese Unie bepaalt wie er wel en niet boven het Europese luchtruim mag vliegen. Voldoet een maatschappij niet aan de Europese eisen, dan wordt het vliegtuig de toegang tot het luchtruim ontzegd. Veel toezicht op de veiligheid van het vliegverkeer dus.
Om de veiligheid van vliegen te waarborgen worden er verschillende afspraken gemaakt, bijvoorbeeld over het maximaal aantal uren dat een piloot mag vliegen. De meeste vliegtuigongelukken ontstaan namelijk door een gebrek aan concentratie van de piloot aan het einde van de vlucht. Bij het landen is een uiterste concentratie vereist, iets wat wellicht lastig op te brengen is aan het einde van de vlucht. Daarom geldt dan ook de afspraak dat een piloot maximaal acht uur achter elkaar mag vliegen.
Vliegen is dus een hele veilige manier van vervoeren. De kans dat je in een auto-ongeluk belandt, is veel groter dan de kans dat je in een vliegtuigcrash belandt. Sterker nog, de kans dat je slachtoffer in een vliegtuigramp wordt is statistisch gezien nog kleiner dan de kans dat je door de bliksem geraakt wordt.
