Waarom niezen we?
HATSJOE. HATSJOE. HATSJOE. WRM niezen we…
…Spontaan?
Niezen is een krachtige uitademing. Als een prikkel je neusslijmvlies dreigt te beschadigen, dan zorgt een reflex ervoor dat je een grote hap lucht neemt die je in één klap weer uitademt. Zo blaas je de neus schoon, waarbij er 100.000 druppeltjes vol met bacteriën door de lucht vliegen. Als je verkouden bent, is je neusslijmvlies veel gevoeliger (en, laten we eerlijk zijn, viezer) waardoor je vaker moet niezen. Vandaar de gewoonte om ‘gezondheid’ te zeggen als iemand niest. Na het niezen krijgen veel mensen kippenvel, dit komt omdat er tijdens het niezen warmte aan de omgeving wordt afgegeven. Door het verlies van warmte, koelt je lichaam een beetje af.
Een nies kan door allerlei prikkels worden opgewekt, zoals bepaalde geuren, peper en stuifmeel. De prikkelende stoffen kunnen zowel chemisch als natuurlijk zijn, het ligt er deels ook aan waar je (over)gevoelig voor bent. Bij een natuurlijke stof gaat dit vaak om een allergie.
…Van de zon?
Sommige mensen moeten niezen als ze in de zon of een andere lichtbron kijken. Zij ‘lijden’ aan het erfelijke achooism syndroom, ook bekend als photic sneeze reflex. De oorzaak hiervan is dat de zenuwen van je oog en je neus op dezelfde plek in de hersenen binnenkomen. Een hevige prikkel van de ogen kan hierdoor leiden tot een tintelend gevoel in de neus, dat niezen tot gevolg heeft. Als een opkomende nies dreigt weg te zakken, kan plots in het licht kijken dus helpen. Dit fenomeen bestaat bij ongeveer 1 op de 3 mensen.
…Van eten of seks?
Niezen kan via zo’n ‘verkeerde verbinding’ ook aan andere factoren worden gekoppeld. Zo zijn er families die opvallend vaak moeten niezen na het eten, of kunnen seksuele fantasieën en het hebben van seks ook leiden tot niezen.
Broodje aap
De snelheid van een nies kan oplopen tot boven de 150 km/u! Daarvoor wordt een grote druk opgebouwd. Misschien heb je wel eens gemerkt dat je tijdens het niezen je ogen automatisch dicht doet. Sommige mensen denken dat je ogen er anders uit zouden ploppen. Dit is echter niet waar: je ogen zitten met zes spieren stevig vast aan je oogkas.
WRM gaan je ogen dan toch vanzelf dicht tijdens het niezen? Dit is een reflex: een onbewuste reactie van je spieren die geen functie heeft. Net als het omhoog schieten van je onderbeen, als de dokter met een hamertje op je knie tikt. Een nies is zo eng nog niet!
Bron tekst:
mensengezondheid.info.nu
gezondheidsnet.nl
scientificamerican.com
