Waarom is er een VN veiligheidsmissie gestart in Mali en hoe is Nederland betrokken?

Op verzoek van de Verenigde Naties zal Nederland een bijdrage leveren aan MINUSMA, de stabilisatiemissie in Mali. Het besluit om deze missie in Mali te starten werd genomen op 25 april 2013 in door de VN Veiligheidsraad. Het doel van de  VN missie in Mali is het vergroten van de stabiliteit in de regio, het beschermen van mensenrechten en het land voorbereiden op vrije, vreedzame en eerlijke verkiezingen. Maar WRM is er überhaupt een missie nodig en hoe kan Nederland hier een bijdrage aan leveren?

Voordat we kunnen kijken naar de rol van Nederland in deze stabilisatiemissie is het eerst belangrijk om te kijken naar hoe dit conflict tot stand is gekomen. De afgelopen jaren kampt Mali met een serieuze crisis die de nodige gevolgen heeft voor het politieke bestel van het land, de economie en de handhaving van mensenrechten. De crisis waar Mali zich op dit moment in bevindt is niet van gisteren, maar wortelt zich in oude structurele ontwikkelingen. Onder deze ontwikkelingen vallen onder andere de zwakheid van het Malinese staatsapparaat, sociale onrust, slechte economische omstandigheden, corruptie en de effecten van de aantasting van het milieu op de samenleving.

Onder het juk van deze socio-economische ontwikkelingen is de situatie sinds januari 2013 in Mali alsmaar verslechterd. Verschillende extremistische islamitische groeperingen, zoals Al-Qaida en de Beweging voor Eenheid en Jihad, raakten in gevecht met de Malinese overheidstroepen. Aangezien  het land een koloniaal verleden heeft met Frankrijk deed de Malinese overheid uiteindelijk een beroep op Frankrijk om de soevereiniteit van het land te verdedigen en de rust te laten wederkeren. Frankrijk ging in op dit beroep door  begin dit jaar een missie in Mali te starten onder de naam “Operation Serval”. Ondanks Franse successen in de regio lukte het de Franse troepen niet om de orde te herstellen en riepen zij de hulp in van NAVO bondgenoten. Vanaf dit moment is Nederland betrokken geweest bij een eventuele VN missie naar Mali, maar wat gaan wij als klein landje nou betekenen in deze missie?

De Nederlandse bijdrage aan deze missie zal maar liefst bestaan uit een totaal van 368 militairen en 4 Apache gevechtshelikopters. De groep Nederlandse militairen zal bestaan uit 90 speciale eenheden, zo’n 60 militairen ter ondersteuning van de Apache gevechtshelikopters, 70 analisten en inlichtingenpersoneel, 128 militairen ter ondersteuning en als laatste zo’n 30 functionarissen voor de politiecomponent. Deze laatste groep zal zich vooral bezighouden met politietrainingen en het hervormen van de veiligheidssector.

Volgens minister Hennis- Plasschaert van Defensie zullen de Nederlandse eenheden de “ogen en oren” vormen van de VN missie in Mali. Zij stelde dat de eerste Nederlandse troepen in december zullen arriveren om een Nederlands hoofdkwartier op te zetten. De rest van de Nederlandse troepen zullen in januari arriveren. De geschatte kosten voor de militaire bijdrage aan MINUSMA bedragen €51 miljoen per jaar. Met dit bedrag zal de Nederlandse militaire bijdrage bekostigd worden, maar ook eventuele nazorg van militairen zal hier in begroot zijn. In 2014 zijn er nog extra uitgaven voor de ontplooiing van de missie geraamd op €11,5 miljoen. Dat brengt de totale uitgaven voor MINUSMA in 2014 op €62,5 miljoen, waarbij wordt uitgegaan van een volledige logistieke ondersteuning van de VN.

Toch komen er vooral kritische geluiden uit de samenleving over de Nederlandse bijdrage aan MINUSMA. Vooral het kostenplaatje van €62.5 miljoen, in tijden van economische crisis, stuit op veel weerstand. Daarnaast is men bang dat  het aantal Nederlandse militairen en hun taak als ‘oren en ogen’ van de VN missie niet reëel is. Dit is ook geen gek idee gekeken naar het feit dat het oppervlak van Mali  groter is dan Duitsland en de Benelux samen. Volgens sommige kan de Nederlandse bijdrage daarom als marginaal beschouwd worden.  Aan de andere kant zijn sommigen van mening dat Nederland zich internationaal weer op de kaart zet door een bijdrage te leveren aan MINUSMA. Zij stellen dat, naast de Nederlandse Patriotmissie in Turkije, Nederland zich nu kan laten zien als een goede partner in de context van internationale betrekkingen.

Wat denken jullie, doet de Nederlandse overheid er goed aan om een bijdrage te leveren aan MINUSMA?