Waarom is het water in onze Noordzee niet blauw?

Dit is mijn eerste artikel na een heerlijke vakantie op een Grieks eiland en ik weet niet hoe het met jou zit, maar ik droom nog van die heerlijke zon en die prachtig blauwe zee. Op een goede Nederlandse zomerdag ben ik niet te beroerd om naar Scheveningen of Noordwijk te gaan, maar ik vind onze Noordzee eigenlijk altijd een soort tegenvaller: geen vergelijking met die prachtige blauwe zee elders in de wereld. Toch weet ik dat onze Noordzee in vergelijking met andere zeeën best schoon is. Dus WRM is het water in onze Noordzee niet blauw, maar een soort groenbruin?

Licht
De Noordzee lijkt een beetje groenbruin van kleur te zijn, maar eigenlijk heeft de zee helemaal geen kleur. Het water is tenslotte doorzichtig. De kleuren die je in de zee ziet, worden veroorzaakt door de breking van het licht op het water en de absorptie van de kleuren uit het lichtspectrum. De zon straalt licht uit in veel verschillende kleuren, dit noemen we het spectrum van licht. De kleuren bestaan stuk voor stuk uit trillende golfjes, maar niet alle kleuren trillen even snel. Wanneer licht het water raakt wordt het door het oppervlak van het water gebroken. Hoe langer een zonnestraal vervolgens moet afleggen naar de bodem van de zee, hoe meer kleuren met een lange golflengte er afvallen. De rode stralen worden het eerst opgenomen in het water, omdat zij de langste golflengte hebben. Blauwe stralen hebben een veel kortere golflengte en komen dus veel dieper.

Vuil
Dan komen we op de tweede factor die de kleur van het zeewater beïnvloedt: verontreiniging. En daar bedoel ik dan geen scheepsladingen chemisch afval mee, maar zoiets kleins als stofdeeltjes in het water. Wanneer het water schoon is, worden de blauwe stralen gereflecteerd, waardoor het doorzichtige water blauw lijkt. Dit is dus het geval rondom al die prachtige tropische eilanden. Wanneer het water echter vervuild is, kunnen de blauwe stralen niet goed door het water dringen en wordt het licht niet weerkaatst. Het water lijkt groen of grijs.

Nu is het dus niet zo dat onze Noordzee vol ligt met allemaal grote hopen afval of dat er veel chemische stoffen in het water zitten. De ‘vervuiling’ van water gebeurt ook door kleine deeltjes zand en planten. Wanneer het licht stuit op een deeltje dat groter is dan of gelijk is aan de golflengte van het licht wordt dat licht niet geabsorbeerd, maar verstrooid. Dit wordt de Rayleigh verstrooiing genoemd. Omdat het blauwe licht een korte golflengte heeft, wordt dit vaak verstrooid in plaats van geabsorbeerd, waardoor de blauwe kleur voor mensen zichtbaar blijft. Een blauwe zee kan dus ook vervuild zijn, maar de vervuiling bestaat uit kleinere deeltjes dan de vervuiling in een zee die er bruin of groen uitziet.

Klein en diep
Je denkt nu misschien: maar hoe zit het dan met een plas regenwater? Die is echt wel vervuild, maar toch doorzichtig. Er is best wel wat water nodig om ervoor te zorgen dat het oppervlak daarvan in direct contact staat met lichtstralen. Een kleine plas is dus gewoon doorzichtig, omdat hij niet genoeg lichtstralen opvangt. Daarnaast is een hele diepe en grote bundel water ook doorzichtig. In het midden van zo’n grote watermassa is namelijk amper vervuiling, waardoor het water doorzichtig is en het blauwe licht weer kan weerkaatsen.

De meeste deeltjes die het licht in de Noordzee breken zijn algen. Daarmee is onze zee een van de meest voedselrijke plekken voor vissen en andere zeediertjes. Helemaal niet vies dus, maar een bron van leven, die bruingroene kleur. Toch voel ik aan mijn water dat we volgend jaar zomer op zoek gaan naar een ander wit strand om over de blauwe zee te kijken!  😉

Bronnen tekst:
http://www.natuurwetenschappen.nl/modules.php?name=News&file=article&sid=519
http://www.willemwever.nl/vraag_antwoord/de-aarde/hoe-komt-het-dat-de-ene-zee-zwartblauw-en-de-andere-mooi-helder-blauw
http://www.nwo.nl/actueel/evenementen/nationale+wetenschapsquiz/archief/quiz+junior+2003/
http://spreekbeurten.info/noordzee.html
http://hemel.waarnemen.com/FAQ/Aarde/006.html