Waarom is de zon schadelijk?

Afgelopen week hebben we dan eindelijk eventjes van de zonnestraaltjes mogen genieten. De eerste terrasjes worden gepakt, de zomerkleding wordt weer uit de kast getrokken, de vitamine D-voorraden worden weer aangevuld, we worden weer gewekt door de vrolijk fluitende vogels en duizend blikken toeristen zijn weer opengetrokken (en klaar gestoomd om vooral niet om zich heen te kijken op de dam, waardoor mijn teller van aangereden toeristen op de eerste zonnige dag van 2013 weer op 1 staat).

Heerlijk!
De Engelsen zijn, vind ik, vermakelijk volk. Na de eerste zonnige dag in Nederland zag ik de eerste Engelsen al met hun rode huidjes in de rij staan bij de Etos voor een flesje ‘after-sun’. Smeren doen ze (te) weinig of ze gebruiken een te lage/oude zonnebrandcrème. Dat laatste brengt me op het volgende. Note to yourself: het is weer tijd om een fles zonnebrandcrème te kopen. Zonnebrandcrème blijft namelijk, volgens tests van de Consumentenbond, maar tot een jaar na opening goed. Daarna verliest het zijn beschermde werking. Weet je niet zo goed welke factor je moet hebben? Dermatologen en huidartsen raden aan om in Nederland sowieso te beginnen bij factor 15.

Maar waarom smeren? Het is zo’n gedoe!
De zon is fijn, maar heeft ook zeker slechte eigenschappen. Ik ben een keer op het strand in slaap gevallen en kon mij dus niet insmeren. De dagen daarna waren op z’n zachts gezegd ‘onprettig’. De zon kan je, zoals je weet, laten verbranden. Er ontstaat een zonnebrandreactie. De uitdrukking ‘wie zich brandt mag op de blaren zitten’ kun je hier trouwens wel letterlijk nemen, want zon kan je zelfs zo laten verbranden dat je er blaren van krijgt!

Maar ook op lange termijn kan de zon veel schade aanrichten…
Door de UV-A straling van de zon wordt het collageen in je huid afgebroken. De UV-A straling komt door zijn lange golflengte in de tweede laag van de huid terecht (dermis). Hier heeft de UV-A straling de kans om collageen af te breken, iets wat vooral vrouwen niet fijn zullen vinden.
Collageen is, naast water, een belangrijk onderdeel van je lichaam. Het houdt als het ware jouw lichaam bijeen. Het zorgt ervoor dat jouw weefsel en botten worden ondersteund. Hierdoor kunnen benen, armen en organen goed hun werk doen. Collageen is afgeleid van het Griekse woord ‘Kolla’, wat lijm betekent.
In de huid heeft collageen ook een belangrijke functie. Het zorgt namelijk voor een volle, gladde, stevige huid en dat je huid tegen een stootje kan. Collageen wordt gefabriceerd door fibroblasten. Dit zijn speciale cellen in de lederhuid. De aanvoer van nieuw collageen duurt erg lang. Collageen doet er maar liefst 15 jaar over om voor de helft vernieuwd te zijn. Daarnaast helpt het ouder worden niet mee. Zonder verse aanvoer van collageen wordt je huid kwetsbaarder, krijg je rimpels en wordt je huid slapper. Als je niet goed smeert krijg je dus sneller rimpels, omdat de zon meehelpt aan het afbreken van jouw kostbare collageen!

Hoewel de meeste van de heren na het stukje hierboven zullen denken “rimpels doen me niks”, is het ook voor jullie (kerels!) belangrijk om je in te smeren. Die lijntjes in jullie gezicht zijn namelijk niet jullie enige zorg. En ik mag hopen dat je dit (zonder dat je dit stukje hieronder hebt gelezen) al wist: volgens het KWF krijgen jaarlijks 40.000 mensen te horen dat zij huidkanker hebben.

Maar hoe kan de straling van de zon resulteren in huidkanker?
De UV-B straling van de zon beschadigt, wanneer je niet ingesmeerd bent, het DNA van de huidcellen. De UV-B straling haalt namelijk alleen het opperste laagje van de huid, de epidermis. De straling veroorzaakt hier met zijn energie vrije radicalen. Vrije radicalen zijn deeltjes in de huid die een extra bindingsplaats hebben. Dit geeft ze de mogelijkheid om aan andere deeltjes aan te trekken. De cellen in de huid kunnen hierdoor beschadigd raken.

De beschadigde cellen worden in de meeste gevallen afgebroken door het afweersysteem van je huid. Maar wanneer je vaak onbeschermd in de zon zit, met ernstige zonschade tot gevolg, kan het zo zijn dat een ontspoorde cel ontsnapt aan het afweersysteem en zich gaat delen tot een kankergezwel. De beschadigde cel weet bijvoorbeeld niet meer hoe vaak hij moet delen en kan zich elke twintig minuten gaan delen, wat kan zorgen voor een gezwel (om je een idee te geven: een normale huidcel deelt zich om de 28 dagen).

Smeren is dus erg belangrijk!
Veel mensen geloven dat wanneer zij zich met een hoge factor insmeren, zij minder snel bruin worden. Dat is een fabel! Knoop het in je oren: de factor heeft invloed op de tijd dat je in de zon kan zitten zonder dat je verbrandt. Het zorgt er daarnaast voor dat schadelijke straling niet doordringt tot de huid. Het is zelfs zo dat wanneer je zonnebrandcrème gebruikt, je hierdoor mooier en langer bruin blijft!

Wil je meer weten over het beschermen van je huid tegen de zon? Hier kun je meer informatie vinden!