Waarom hebben we eb en vloed?

Je ligt rustig op je handdoekje op het strand, het is lekker warm en je dommelt even weg. Je schrikt op. In die vijf minuutjes dat je sliep is het water een stuk dichterbij gekomen, je tas is al doorweekt! Je verplaatst je maar een stuk naar achteren. WRM moet dat water omhoog komen? WRM hebben we eb en vloed? Ja, iets met zwaartekracht. En inderdaad ook iets met de maan ja, maar hoe zit het nu precies?

Zwaartekracht en de maan
De maan draait om de Aarde, doordat de Aarde aan de maan trekt met haar zwaartekracht. Omdat de Aarde ongeveer 81 maal zwaarder is dan de maan, draait de maan hoofdzakelijk om de Aarde en niet andersom. De maan heeft zelf echter ook een behoorlijke massa en trekt daarmee dus ook aan de Aarde, al is dat niet zoveel als omgekeerd. In werkelijkheid draaien de twee objecten om een gemeenschappelijk zwaartepunt. Vanwege het gewicht van de Aarde ligt dit zwaartepunt dichter bij de Aarde dan bij de maan, maar de maan heeft wel genoeg zwaartekracht om aan het water op Aarde te trekken. Waar het water door de zwaartekracht van de maan aangetrokken wordt, ontstaat vloed.

Vloed is het echter twee keer per dag. WRM is dat dan? Wanneer je op de Aarde staat aan de kant waar de maan zich bevindt, is de invloed van de maan daar groter dan wanneer je je op het midden van het aardoppervlak zou bevinden, en daar is de invloed weer groter dan wanneer je je aan de kant van de Aarde zou bevinden die van de maan afgekeerd is. Hoewel de maan in een periode van 24 uur en 51 minuten ieder punt op het aardoppervlak slechts één keer passeert, treedt er toch tweemaal hoogwater op, doordat de aantrekking van de zon en de maan de oceanen in twee richtingen vervormt, naar het aantrekkende hemellichaam toe én er vanaf, zodat er aan beide kanten van de aardbol een ‘waterbult’ tot stand komt. Omdat de helft van de Aarde die het verst van de maan afgedraaid is de geringste zwaartekracht ondervindt, is hier ook sprake van hoog water.

De zon
Ook de zon heeft invloed op het zeewater. Omdat de zon echter veel verder van de Aarde afstaat dan de maan is deze invloed veel kleiner. De invloed van de zon merk je het beste als de zon, de maan en de Aarde op één lijn staan. Dan ontstaat het springtij. Bij springtij is er sprake van extra hoog water bij vloed en extra laag water bij eb. Het verschil tussen eb en vloed is dan ook het grootst bij deze planetenstand. Op respectievelijk de zevende en 21e dag na de nieuwe maan werken de aantrekkende krachten van de zon en de maan elkaar tegen. Hierdoor ontstaat het doodtij: het verschil tussen eb en vloed is nu het kleinst.

Iets met zwaartekracht dus, en de maan. Maar ook met de zon. Nu weet je in ieder geval WRM je je handdoekje moet verplaatsen op het strand en WRM dat, als je niet uitkijkt, zelfs twee keer op een dag moet 😉

Bronnen:
hemel.waarnemen.com/021.html
petervisser.eu/Eb%20en%20Vloed.htm
nauticlink.com/nl/getijdenklok-ebvloed.html
wetenschap.infonu.nl/natuurkunde/79567-gravitationele-effecten-de-getijden-eb-en-vloed