Waarom dat doosje rozijnen en dat visje jou weleens heel erg ziek kunnen maken

Zo goed als elke dag wandelen we naar de supermarkt. ‘Wat zullen we vanavond eens eten?’ is een veel voorkomende vraag, vaak resulterend in toch maar die diepvriespizza. Maar soms kiezen we wat gezonders, bijvoorbeeld een salade met verse groenten, een gekookt eitje, wat olie en vis. Helaas, maar wel de realiteit: dit eten kan ‘nep’ zijn. Voedselfraude is een steeds groter wordend probleem, maar wat is het precies en WRM is dit gevaarlijk voor ons?

De bekendste vorm van voedselfraude (of in dit geval drankfraude) is het illegaal stoken van alcohol. De term moonshine is veelgehoord. Deze zelfgemaakte alcohol wordt gemaakt voor eigen gebruik, niet voor de detailhandel. Wat steeds meer criminele organisaties tegenwoordig doen, is het op grote schaal produceren van drank en voedsel. De producten worden gemaakt onder vage omstandigheden, labels worden nagemaakt en keuringspapieren worden vervalst. Of producten worden illegaal geïmporteerd en belanden op die wijze in de winkel.

In een operatie van Europol en Interpol genaamd Opson, die afgelopen december en januari weer uitgevoerd werd, is de grootste inbeslagname ooit gerealiseerd: zo rond de 2,5 miljoen kilo aan nepvoedsel en vervalste drank werd onderschept. Aan wat voor eten moet je dan denken? Denk aan nagemaakte champagne, mozzarella, ‘verse’ vis, gedroogd fruit, olie, eieren en vleeswaren. Deze producten werden aangetroffen in pakhuizen en halfgare fabrieken, maar ook (en dan wordt het vervelend) op vliegvelden, markten en in winkels. Waar jij en ik ons eten kopen, dus.

Aan de operatie deden deze keer 47 landen mee. In Italië werd rond de 31.000 kilo vis en zeevruchten onderschept die vers zou zijn, maar in werkelijkheid was ingevroren terwijl het al aan het rotten was. Behandeld met chemicaliën zou het vers moeten lijken. Ergens verderop in Italië werd kaas gemaakt met bedorven melk. Ook hier werd gretig gebruik gemaakt van chemicaliën om de kaas vers te laten lijken. In het Verenigd Koninkrijk werd een enorme hoeveelheid illegaal gestookte drank ontdekt, gemaakt van koelvloeistof en vervolgens behandeld met een ander stofje om de chemische smaak eruit te filteren.

Een en ander is natuurlijk extreem gevaarlijk wanneer men dit ook echt consumeert. En de kans dat je dit weleens gegeten hebt, in Nederland dan wel in een ander (Europees) land, is vrij reëel. Uit de omvang van de hoeveelheid gevonden producten en het soort product blijkt de ernst van de wereldwijde voedselfraude. Aangezien de vangst naast alcoholische dranken ook veel ‘versproducten’ betrof, kan je wel bedenken dat die op korte termijn zouden worden verkocht in de winkel. Je laat vis immers niet al te lang op de visafslag liggen; dit moet snel worden vervoerd en verkocht. Met andere woorden: dit is niet een eenmalig gebeuren, maar vindt stelselmatig plaats.

Zulke praktijken leveren een enorm risico voor de volksgezondheid op. Het eten van bedorven voedsel is op zich al geen goed idee, maar wanneer het daarnaast stijf staat van de chemicaliën om het rotten te verbergen, dan is dat gezonde scholletje opeens puur gif. Nog nooit had ik over zoiets als voedselfraude gehoord, maar na het lezen van de opgemaakte rapporten ben ik erg blij dat onze handhavende machten samenwerken om dergelijke fraude te bestrijden. Wapenhandel en drugshandel zijn zaken die gebeuren maar niet direct een gevaar voor ons vormen, zolang we ons er maar niet in mengen. Deze vorm van voedselcriminaliteit vindt echter direct haar weg onze keuken in en komt daardoor dichterbij dan welke vorm van criminaliteit dan ook. Ik check in ieder geval die labeltjes op de verpakking voortaan wat beter!