Waarom is er chaos, protest en geweld in de straten van Venezuela?

Caracas en Kiev zijn twee totaal verschillende steden maar tonen een aantal grimmige gelijkenissen. Ze hebben de laatste twee weken allebei schrikbarend veel weg van een oorlogsgebied. Zowel in Venezuela als in Oekraïne zijn er dagelijks grootschalige gewelddadige protesten tegen hun regering. Het zijn vooral de gebeurtenissen in Kiev die ons nieuws bepalen. Logisch, Oekraïne ligt praktisch in onze achtertuin. Dat betekent niet dat Venezuela onze aandacht niet verdient. Het land bevindt zich in een roerige en een bepalende periode. Reden genoeg om het conflict in Venezuela beter te bekijken. WRM is er chaos, geweld en protest in de straten van Venezuela?

Gewelddadig protest
In week één van februari kwamen de eerste berichtgevingen naar buiten over protesten in Venezuela tegen president Maduro en zijn regering. Studenten organiseerden vreedzame demonstraties om hun onvrede te uiten. Hierop inhakend deed oppositieleider López op 12 februari een oproep voor landelijke, vredige protesten. Vredig bleef het allerminst. Maduro’s reactie op de protesten was ferm en gewelddadig. De nationale garde en politie traden hard op. Er zijn meerdere berichten over paramilitaire groepen die, vanaf motoren, het vuur opende op anti Maduro demonstranten. Het geweld is sinds 12 februari niet meer verdwenen van de straten. Westerse media melden dat er tot op heden honderden gewonden zijn gevallen en zeker acht doden. López zit inmiddels in een militaire gevangenis. Honderdduizenden, zowel voor als tegenstanders van Maduro’s regime, zijn betrokken bij de gewelddadige protesten. Maduro heeft dit weekend aangekondigd alle belangrijke sectoren in het land uit te willen nodigen voor een vredesconferentie om zodoende een eind te maken aan het geweld.

Aanleiding
De onvrede van de protestanten komt voort uit de erbarmelijke staat van het land. Het olierijke Venezuela bevindt zich in een economische vrije val. Er is inflatie van bijna 60%. Het land kampt met grootschalige stroomstoringen. Bovendien zijn de straten al tijden onveilig. In Caracas worden per 100.000 inwoners 122 moorden gepleegd, dat percentage is hoger dan in Baghdad. Er was al een constant tekort van basale levensmiddelen maar deze schaarste is in december en januari tot een nieuw dieptepunt gezakt. Bovenop deze materiële miserie komt de schrijnende mensenrechtensituatie. Human Rights Watch stelt niet voor niets dat de ophoping van Maduro’s macht en de erosie van mensenrechten zorgt voor een situatie waarin de regering de oppositie kan intimideren, censureren en vervolgen.

Het einde van de socialistische droom?
De nieuwsberichten over de protesten in Venezuela richten zich voornamelijk op het geweld van de afgelopen twee weken. Om de situatie beter te begrijpen is een breder perspectief nodig. Een blik naar de afgelopen tien jaar van Venezuela leert ons dat Maduro aan het begin staat van het post Chávez tijdperk. Vanaf 1999 tot zijn sterven in 2013 was Hugo Chavez president van Venezuela. Velen waren terecht kritisch op zijn dictatoriale trekjes, gebrekkige waardering voor mensenrechten en zijn eroderende democratische principes. Zijn socialistische droom had echter wel iets prijzenswaardigs: Chávez spendeerde de olierijkdommen van zijn land aan sociale projecten voor de armen. De economische realiteit in Venezuela laat echter zien dat het Chávez/Maduro beleid geen vruchten heeft afgeworpen voor de allerarmsten. Volgens ‘The Independent’ zijn de liberalere buren van Venezuela de afgelopen jaren succesvoller geweest in het bestrijden van armoede. Zonder de olierijkdommen van Venezuela en zonder de mensenrechtenschendingen van Chávez en Maduro zijn Brazilië, Uruguay en Peru er alle drie in geslaagd de levensstandaard van de armsten te verhogen. De socialistische droom leeft niet meer. Letterlijk. Chávez kon met zijn charisma, politieke bevlogenheid en gepassioneerde speeches zijn droom nog in leven houden. Maduro valt in dit opzicht terug op dictatoriale repressie. De leegte die Chávez achter heeft gelaten heeft de deur opengezet voor massale uiting van onvrede. Zelfs met een vredesconferentie voor de boeg zal Maduro daar weinig aan kunnen veranderen.

Bron afbeelding: andresAzp

Bron tekst:
Huffingtonpost.com
Slate.com/articles/news_and_politics
Volkskrant.nl/vk/Demonstraties-Venezuela-houden-aan
Hrw.org/world-report/2014/country-chapters