Waarom beschermt zonnebrand?
“Mooiste weekend in maart ooit ”, “2014 tot dusver recordwarm”, “April begint met dagrecord”, “Twee keer zoveel zon als normaal”. Zo luiden enkele nieuws koppen van Nieuws.weeronline.nl. Ruiten krabben, valpartijen en bevroren vingers zijn ons bespaard gebleven. Een winter met weinig tot geen sneeuw werd al gauw opgevold door een lente die records die wel 100 jaar stand hielden verbrak. Weg met die winterjas, it’s time for shorts and shades en niet te vergeten……zonnebrand!
WRM zonnebrand?
De straling van de zon bevat het totale spectrum van elektromagnetische straling, van gevaarlijke gamma straling tot minder gevaarlijke radiogolven. Gelukkig biedt onder andere de ozonlaag bescherming waardoor slechts de minder gevaarlijke stralingen het aardoppervlak bereiken. Onder de stralen die het aardoppervlak bereiken bevindt zich UV straling die voor 95% uit UVA en voor 5% uit UVB straling bestaat. Samen kunnen zij de huid verbranden, verouderen en in erge gevallen huidkanker tot gevolg hebben. Om dit alles te voorkomen smeren we zonnebrand. Er zijn verschillende soorten zonnebrand in de handel, maar allemaal berusten ze op een en dezelfde werking; UVA en UVB stralen absorberen zo niet reflecteren. De meeste zonnebrand middelen hebben als ingrediënt UV filters zoals octocryleen, oxybenzon, avobenzon en/of verschillende onverzadigde vetten en deze zorgen ervoor dat de schadelijke straling wordt geabsorbeerd. Als reflectiemiddel wordt vaak genoeg titaniumdioxide en/of zinkoxide gebruikt.
Figuur 1. Veel van de elektromagnetische straling van de zon wordt door de ozonlaag, wolken en stof tegengehouden, echter wordt UV straling niet verhinderd. Dit kan nadelige effecten hebben voor de huid
Hoe werkt zonnebrand precies?
Elektromagnetische straling met een grote golflengte levert minder energie dan straling met een korte golflengte. Naarmate de energie toeneemt wordt het (nadelig)effect op organismen steeds groter. Zoals uit fig. 3 blijkt, kan UV straling de moleculen waar wij uit zijn opgebouwd beïnvloeden. Dit uit zich in verbranding, veroudering en in erge gevallen het ontstaan van huidkanker. UV filters kunnen dit helpen voorkomen, maar WRM worden deze stoffen speciaal gebruikt? De absorberende eigenschappen van deze stoffen worden door de moleculaire structuur bepaald. Octocryleen, oxybenzon en avobenzon zijn organische verbindingen waarin dubbele bindingen (π-bindingen) worden afgewisseld door enkele bindingen (σ-bindingen). Dit systeem van afwisselende bindingen noemt men een geconjugeerd systeem. Door de hoge mate van conjugatie zijn deze verbindingen in staat straling met golflengten van ongeveer 200 nanometer te absorberen. De aanwezigheid van carbonyl groepen (C=O groepen) vergroot dit tot 400 nanometer, dit komt nou net overeen met de golflengten van UVA en UVB straling. Titanium en zinkoxide zijn mineralen met een glad oppervlak die UV straling reflecteren.
Ben jij niet zo van al dat chemische spul op jouw huid smeren? Dan is plantaardig onverzadigd vet zoals kokosvet een goede vervanging. Dit heeft ongeveer dezelfde beschermende werking.
Figuur 2. Moleculaire structuren van octocryleen, oxybenzon en avobenzon
Figuur 3. Schematische weergave elektromagnetische golflengte en het niveau waarop deze organismen beïnvloed.
Bronnen tekst:
urania.be/astronomie/Invloed-van-de-zon
badgerbalm.com/s-33-zinc-oxide-sunscreen-nanoparticles.asps
mensengezondheid.org
laroche-posay.nl/artikel/zonnebescherming
mens-en-gezondheid.infonu.nl/diversen/76049-je-huid-de-zon-en-de-uva-en-uvb-stralen
webmd.com/beauty/sun/whats-best-sunscreen
