Waarom word je vaker verkouden in de winter?

In deze koude winterperiode zit iedereen te snotteren. Er heerst een zogenaamde ‘epidemie’, waarbij een groot deel van de Nederlanders niezend de dag doorkomt. Volwassenen worden twee tot vijf keer per jaar verkouden, kinderen wel zes tot tien keer. Iedereen kent het resultaat: een verstopte neus of juist een loopneus, keelpijn, hoesten en niezen, soms met keelpijn en hoofdpijn. Maar WRM word je verkouden? En WRM vaker in de winter?

Verkoudheid is een ontsteking van de slijmvliezen die de binnenkant van de neus-, keel-, en voorhoofdsholten bekleden. Dit slijmvlies zit vol met bloedvaten en slijmklieren die slijm produceren. Dit slijm in de neus werkt als een beschermende laag tegen virussen en bacteriën.

Verkouden door kou?
Vroeger dacht men dat je verkouden werd van kou. Je te koud kleden, op de tocht zitten en hierdoor kou vatten zou leiden tot de welbekende ‘verkoudheid’ (= kou gevat hebben, etymiologisch woordenboek). Hier is echter geen wetenschappelijk bewijs voor.

Tegenwoordig weten we dat de ontsteking veroorzaakt wordt door een verkoudheidsvirus (meestal een rhinovirus of een coronavirus). Dit virus slaat echter wel vaker toe in de winter. Dit heeft twee vermoedelijke oorzaken.

Verkoudheid slaat toe wanneer je weerstand laag is. Het lichaam raakt veel warmte kwijt door warm bloed dat door je neus en keel stroomt, waar je adem langs blaast. Hierdoor koelt het bloed af. Eén hypothese luidt dat er veel minder bloed naar je neus en keel wordt gestuurd als je lichaam plots afkoelt (door bijvoorbeeld tocht). Zo voorkomt het lichaam dat het nog verder afkoelt. In het bloed zitten de afweerstoffen (witte bloedcellen) die ons beschermen tegen virussen. Het afweersysteem in de neus werkt hierdoor bij kou minder goed, waardoor je meer vatbaar bent voor een verkoudheidsvirus.

Een tweede hypothese is dat virussen zich makkelijker kunnen verspreiden in de winter. Omdat het buiten koud is, zitten mensen meer binnen, vaak in grote groepen bij elkaar zonder te luchten. Bijvoorbeeld op school. Als daar iemand niest of hoest, is de kans dat je een virus binnen krijgt groter. En aangezien je weerstand lager is, heb je het zo te pakken.

Kan je verkoudheid voorkomen?
Verkoudheid kan je alleen voorkomen, door als een kluizenaar te leven. Bij verkoudheid in de directe omgeving blijf je zoveel mogelijk uit de buurt van die persoon. De meest effectieve manier om infectie te voorkomen, is het wassen van de handen. Als je zelf verkouden bent, voorkom je dat je anderen besmet door een zakdoek voor je mond en neus te houden bij het hoesten en niezen. Je weerstand kan je op peil houden door niet te roken, matig te drinken, goed te slapen en op gezonde voeding te letten. Maar misschien ben je dan toch liever verkouden…

En als het te laat is… Valt er nog iets aan te doen?
Een normale verkoudheid gaat vanzelf over. Afwachten dus. Antibiotica helpt niet, omdat antibiotica alleen tegen bacteriën werkt en niet tegen virussen. Wel zijn er middelen om de verschijnselen te verminderen, zoals neusdruppels, maar hierdoor ben je er niet sneller vanaf. Meestal duurt een verkoudheid vijf tot zeven dagen, een enkele keer twee weken.

Bronnen:
amc.nl
kennis-en-wetenschap.kwero.nl