Waarom een Televizier-Ring?

Over drie dagen is het weer zover. Dan wordt op vrijdag 18 oktober de 48e Gouden Televizier-Ring uitgereikt. Een traditie waarbij het Nederlandse publiek het beste Nederlandse tv-programma kiest. De rode loper wordt uitgerold, de Nederlandse sterren laten zich van hun mooiste kant zien en hordes pers verzamelen zich weer voor Koninklijk Theater Carré. Een groots gala, maar het gaat maar om één ding: de Televizier-Ring. Maar waarom is onze Oscar van de televisie eigenlijk een ring? Wie zit er achter deze ring en vooral: wat maakt deze ring zo bijzonder?

De ring ontstaat bij de ontwerpers. Vanaf 1964 tot 1975 ontwierpen sieradenmaker Archibald Dumbar en kunstenaar Jaap de Vries het sieraad. Maar deze kreeg pas echt allure vanaf het moment dat kunstenares en edelsmid Anneke Schat dit sieraad ging ontwerpen. Al 38 jaar maakt zij in haar atelier deze prestigieuze prijs. Tot 1990 ontwierp zij de Ring speciaal gericht op de persoon van de winnaar. Zo kreeg Piet Römer een ring in 1997 genaamd ‘Spektakeltreden’ voor Baantjer. Het ontwerpen van de ring is een heel proces: een half jaar van te voren begint Schat met de eerste ideeën. En dat valt niet mee; zij weet immers niet wie er gaat winnen. Ze moet de seksen overstijgen en rekening houden met kleine en grote handen. Zo is de maat van de ring 20, zodat iedereen hem past. Daarnaast is het belangrijk dat de ring om de linker ringvinger wordt gedragen. Dan ontstaat er een cirkel van binnen naar buiten. Als je de ring goed draagt, krijg je volgens Schat een uitspattende beweging naar de pink en dan zit hij het beste. Vaak ziet zij dat de ring verkeerd gedragen wordt, dat moet dan niet lekker zitten!

De Televizierring is niet zomaar een sieraad, er gaat een heel ontwerp aan vooraf. De Ring beslaat een groot deel van de vinger. Het is niet een juweel, maar een award en heeft daarom een buitengewone proportie en een extravagant uiterlijk. Schat geeft haar ringen tot de verbeelding sprekende namen als ‘Drie genomineerden in dialoog’ (1998), ‘Geloof, hoop en liefde’ (1991), ‘uitwaaierend succes over de horizon’ (2008) en ‘ritmiek van de Vlindermaskers’ (1994). Ieder ontwerp is uniek en dat maakt deze prijs zo bijzonder. De Ring moet kracht en succes uitstralen en iets vertegenwoordigen.

Het ontwerp van dit jaar heet ‘Twee stromenring’. De naam verwijst naar het spanningsveld tussen de genomineerden waarin de twee uitersten van het spanningsveld tot uiting komen door een spel van kubusvormen en uitwaaierende vlakken, die gescheiden worden door een krachtige lijn. De kubusvormen verwijzen naar de drie genomineerden in de zaal.

Aan de hand van het thema ‘Twee stromen’ kunnen we misschien wel raden wie er dit jaar van de genomineerden de Ring gaat winnen. Is het de dramaserie Divorce van RTL4, Flikken Maastricht van de TROS of dan nu toch eindelijk Wie is de Mol? van de AVRO? Het wordt een spannende race, maar uiteindelijk is het toch weer die Ring die de show steelt!

Waarom een ring?
Maar waarom is onze Oscar voor de televisie een ring en niet een beeldje? De Televizierring is afgeleid van de Theo Mann-Bouwmeesterring: een theaterprijs die in 1911 door erkentelijke toeschouwers geschonken werd aan de Nederlandse actrice Theodora Antonia Louisa Cornelia Bouwmeester bij gelegenheid van haar veertigjarig jubileum. Deze ring was gemaakt door Johannes Wigboldus Eisenloeffel (1876-1957), oftewel Jan Eisenloeffel, en was een Nederlandse edelsmid en interieurontwerper. In Rusland leerde hij werken met emailleren en maakte hij onder andere deze ring. Met zijn emailleerkunst behaalde hij in 1900 op de wereldtentoonstelling in Parijs de hoogste onderscheiding. Theodora Bouwmeester werd geacht de ring door te geven aan de in haar ogen meest voortreffelijke actrice van die periode. Zo werd de ring doorgegeven aan Else Mauhs in 1934 en in 1960 aan Caro van Eyk. Zie dit filmpje voor de uitreiking in de Stadsschouwburg Amsterdam.

Sinds 1955 wordt jaarlijks de naar Theodora Bouwmeester vernoemde Theo d’Or uitgereikt, de theaterprijs voor beste vrouwelijke hoofdrol gedurende een seizoen in een toneelstuk. De actrices Annet van Nieuwenhuyzen, Anne Wil Blankers en Ariane Schluter hebben deze prijs mogen ontvangen.

Dit idee zit ook achter de Televizierring: een persoonlijke ring en niet een beeldje. Deze award is nooit bedoeld voor een instituut, maar voor mensen. Een prijs die televisiekijkend Nederland aan een televisiemaker geeft. De ring is van 18- karaats goud en wordt altijd te groot gemaakt. De winnaars zijn vaak zo zenuwachtig dat ze klamme handen krijgen van de spanning en de ring moet op dat moment natuurlijk wel passen! De winnaars maken naderhand de ring op maat. De Ring die de winnaar krijgt is uniek en hoort bij hem/haar.

Wanneer een vrouw dit jaar de Ring wint moet zij de ‘stromende’ kant naar voren dragen, dat staat voor het ‘uitbundige’. Wanneer dit jaar een man de Ring wint moet hij de ‘kubussen’ naar voren dragen wat ‘kracht’ uitstraalt. Eens kijken of dat vrijdag ook gebeurt.

Kijk voor meer informatie op de site van de kunstenares Anneke Schat  bekijk dit filmpje voor een kijkje in het atelier!