Waarom kunnen mensen die stotteren probleemloos zingen?

“So scary to fall in love when you don’t know someone that well…” zong Miss Montreal, haar echte naam is Sanne Hans, een paar jaar geleden zuiver en vloeiend als nieuwkomer bij De Wereld Draait Door. Maar tijdens het interview na het optreden komt de luisteraar erachter dat de zangeres in kwestie tijdens het praten stottert. “Is dat alleen als je praat?” vroeg Marc-Marie Huijbregts verrast. De zangeres legt uit dat het inderdaad alleen het geval is wanneer ze praat. “Maar waar heeft dat dan mee te maken? Met het gebruiken van linker- of rechterhersenhelft, of zo, ja toch?” vraagt Marc-Marie zich hardop af. En ook ik vroeg het me af: WRM stottert Sanne Hans nu als ze praat, maar niet als ze zingt?

‘Gewoon praten’
We denken er eigenlijk niet over na in ons dagelijks leven, zelfs niet als we er mee bezig zijn: praten. Maar wat gebeurt er nu eigenlijk als we iets proberen te zeggen? In ons lichaam hebben we twaalf ribben, zowel links als rechts, en een middenrifspier, die ons helpen om te kunnen ademen en daardoor ook om te kunnen praten. De middenrifspier bevindt zich net onder de longen en het hart. Deze spier beweegt omhoog en omlaag, waardoor er lucht in en uit het lichaam stroomt en zorgt voor de ademhaling. Wanneer we praten, ademen we eerst in, waarbij de middenrifspier naar beneden gaat en de ribben naar buiten, zodat er lucht in de longen kan stromen. Tijdens het praten ademen we uit en gaat de middenrifspier naar boven en de ribben naar binnen, waardoor de lucht uit onze longen stroomt. Hierdoor stroomt er lucht langs de stembanden, die op hun beurt gaan trillen en zorgen voor het geluid waarmee we kunnen praten. De middenrifspier gaat hierbij vloeiend op en neer, waardoor we zonder onderbrekingen en vloeiend praten.

Stotteren
Bij één   procent van de volwassenen gaat dit praten echter minder vloeiend. Bij mensen die stotteren ligt het probleem vaak bij de middenrifspier. Deze gaat tijdens het ademhalen en dus wanneer ze praten niet vloeiend omhoog en omlaag, maar trilt of schokt heen en weer. De ademhaling wordt daardoor onderbroken en dit resulteert in stotteren tijdens het praten. Vaak herhalen mensen door de trillingen of onderbrekingen lettergrepen, woorden of zinsdelen of blijven ze hangen op bepaalde letters en klanken. Soms blokkeren mensen helemaal tijdens het stotteren. Misschien heb je het tijdens het televisieprogramma Sprakeloos van Arie Boomsma wel eens gezien: bij therapieën wordt stotteraars vaak gevraagd hun handen aan beide zijden op hun ribben te zetten en deze naar binnen te drukken tijdens het praten. Door dit handigheidje beweegt de middenrifspier wel in een vloeiende beweging omhoog en zorgt het ervoor dat mensen zonder te stotteren kunnen praten.

De magie van zingen
Miss Montreal is natuurlijk niet de enige zangeres die tijdens het spreken stottert. Ook Frans Bauer, Kylie Minoque en Ozzy Osbourne zijn bekende stotteraars die tijdens het zingen geen problemen ondervinden. WRM kunnen stotteraars nu wel ononderbroken zingen? Volgens wetenschappers zijn er een aantal factoren die hierbij helpen. Zo zijn tijdens het zingen het ritme en de melodie al gegeven en staat de tekst vast. Dit scheelt een hoop denkwerk voor de zanger of zangeres. Bovendien ligt het tempo van het spreken bij zingen lager, waardoor je zingen kunt vergelijken met het langzaam nazeggen van zinnen, iets waar veel stotteraars vaak geen probleem mee hebben. Ook worden de klanken en gezongen woorden langer aangehouden. Hierdoor wordt de overgang tussen verschillende klanken voor de zanger of zangeres gemakkelijker, een methode die ook tijdens therapieën wordt gebruikt. Verder bestaat er tijdens het zingen geen wisseling van beurt met een andere spreker, zoals in een spontaan gesprek wel vaak het geval is, en kan door de vaststaande tekst geen keuze gemaakt worden in wat er wel of niet gezegd kan worden. Dit zorgt ervoor dat er meer concentratie op de uit te spreken tekst kan worden gelegd door de zanger of zangeres. Als laatste wordt er tijdens het zingen veel gebruik gemaakt van de buikademhaling, die zorgt voor een gelijkmatige ademhaling. Dit bevordert daardoor het vloeiend zingen, aangezien de ademhaling hierbij een grote rol speelt.

Bronnen tekst:
Stotteren.nl
Quest.nl/vraag-en-antwoord/artikel/waarom-kunnen-stotteraars-wel-vloeiend-zingen
Willemwever.nl/vraag_antwoord/het-menselijk-lichaam/hoe-komt-het-dat-mensen-stotteren