Waarom heeft de één meer last van muggen dan de ander?

Het is half vier ’s nachts en je wordt wakker van een geluid: Zzzzzzzz… Dit is helaas niet het geluid van je eigen gesnurk, wat zou betekenen dat je heerlijk ligt te slapen zoals de rest van je huisgenoten. Nee. Dit geluid is hoogstwaarschijnlijk afkomstig van een Aedes Vexans, ofwel het agressieve soort mug dat in Nederland verantwoordelijk is voor die intens jeukende muggenbulten. Om die ellende te voorkomen, zet je de komende drie kwartier een klopjacht in op dit onwelkome schepsel. Dit gebeurt in alle stilte, want je wilt je huisgenoten natuurlijk niet wakker maken. Al springend en dansend vraag je je af: “Wáárom ik?” Een terechte vraag: waarom heeft de één meer last van muggen dan de ander?

Fabels
Misschien dat je de avond ervoor je kamer binnen kwam en bewust het licht niet aan deed, om zo muggen te voorkomen. Al stommelend moest je in de duisternis op zoek naar je bed. Erg herkenbaar, aangezien ontzettend veel mensen denken dat muggen op licht af komen. Dit is echter een fabeltje! Het is zo dat andere insecten op licht af komen, maar muggen hebben hier geen boodschap aan. Ook handig om te weten is dat het niet helpt om een kruisje te zetten in je muggenbult. Sterker nog, de eiwitten die zorgen voor de bult, zullen zich nog verder verspreiden wat uiteindelijk leidt tot meer jeuk. Niet doen dus.

Waar ligt het dan wel aan?
Het werd al heel lang geroepen: lichaamsgeur! In eerste instantie was dit niet onderbouwd, maar inmiddels heeft dr. Sally Singh van de Universiteit van Edinburgh deze stelling met behulp van haar onderzoek kunnen bevestigen. In haar onderzoek werd onder andere geanalyseerd hoe de voelsprieten van muggen reageerden op verschillende zweet-samples.

Eén van de andere experimenten die zij hiervoor uitvoerde was voor de deelnemers op z’n minst vervelend te noemen. Ze vroeg de deelnemers hun arm bloot te geven gedurende drie tot vijf minuten. Dit om te observeren of muggen überhaupt een specifieke voorkeur leken te hebben. Hieruit bleek dat dit inderdaad het geval is: één persoon werd maar liefst 250 keer gebeten in deze korte periode, terwijl anderen er nog goed vanaf kwamen. Oei.

Wat wij hieruit kunnen opmaken, licht medisch entomoloog Bart Knols toe in een interview met radio L1mburg. Hier legt hij uit hoe muggen hun prooi selecteren op basis van lichaamsgeur. Deze bestaat uit meer dan 300 verschillende chemische verbindingen, die voor iedereen een andere lichaamsgeur betekenen. Wat een leven: een mug kiest altijd de voor haar meest aantrekkelijke prooi. Helaas, als je alleen slaapt ben jij sowieso de pineut, ongeacht je odeur.

Dit betekent overigens niet dat je automatisch meer gestoken wordt, wanneer wij als mens vinden dat je niet lekker ruikt. Muggen ervaren geur anders dan wij. Het is dus niet zo dat wanneer je stinkt – omdat je bijvoorbeeld op Tomorrowland bent en al drie dagen niet gedoucht hebt – je vanzelfsprekend meer gestoken wordt.

Jeuk
Nadat je op basis van je lichaamsgeur verkozen bent tot het ‘aantrekkelijkste’ slachtoffer, word je uiteindelijk gebeten. Dit gebeurt niet omdat muggen hier plezier aan beleven, maar omdat vrouwtjes eiwitten uit ons bloed nodig hebben voor de ontwikkeling van haar eitjes. Per prik neemt een mug zo’n vijf microliter bloed af. Je zou dus theoretisch gezien letterlijk ‘lek geprikt’ kunnen worden als je 2,8 miljoen keer wordt gestoken. Maar laten we er vanuit gaan dat je tegen die tijd wel wakker bent geworden.

Waarom dit de volgende dag zo jeukt? Ons lichaam is allergisch voor muggenbeten en maakt een antistof aan, maar helaas zorgt deze antistof voor het oh zo vervelende kriebelgevoel.

Wat (niet) te doen?
– Je genetische achtergrond, gezondheidstoestand en dieet hebben invloed op hoe je ruikt. Het veranderen van je dieet werkt echter niet. Het zuurpatroon zal namelijk constant blijven en dat is juist de belangrijkste factor.
– Voorkomen werkt beter dan genezen: verwijder broedplaatsen in jouw buurt. Muggen leggen hun eitjes in stilstaand water. Verwijder dus die regenton, laat de dakgoot leeglopen, en ja: laat die lekkage in de badkamer eens verhelpen.
– Het is een oude tip, maar toch zijn klamboes en horren de meest effectieve manier om muggen buiten (je bed) te houden
– DEET en citronella kun je gebruiken om hun reukorganen in de war te brengen. Dit werkt hoogstens maar een paar uur. Je moet in dit geval dus bereid zijn in een doordringende walm van citroenlucht te slapen.
– Het is zo dat muggen niet tegen harde wind kunnen en in dat geval letterlijk wegwaaien. Helaas is het een fabeltje dat muggen weg blijven als je een ventilator op je kamer hebt.

Er zijn momenteel nog geen baanbrekende of nieuwe oplossingen gevonden voor ons muggenprobleem. Dr. Singh geeft echter in haar interviews aan er op uit te zijn een uitweg te vinden. Laten we hopen dat dit binnenkort is, zodat we in zomer 2014 geen slapeloze nachten en kriebelende dagen meer hoeven te doorstaan.

Klik hier voor een artikel over het onderzoek van dr. Sally Singh