Waarom is er een verschil tussen Fairtrade en FairChain koffie?

Wat voor Engelsen het kopje thee is, is voor Nederlanders het kopje koffie. Per dag jagen wij er in Nederland gemiddeld 6,5 miljoen liter koffie doorheen. Dat zijn gemiddeld 3,2 kopjes koffie per persoon en maakt ons tot een van de meest ‘enthousiaste koffie drinkers’ van de wereld. 45 % van al deze koffie die in Nederland wordt verkocht is volgens Oxfam Novib duurzame koffie. Wij houden van ‘eerlijke’ koffie en daarin lopen wij wereldwijd voorop, maar hoe eerlijk is deze koffie eigenlijk? Is Fairtrade koffie wel zo fair?

WRM hebben Nederlanders zoveel liefde voor koffie?
Koffie ligt diep verankerd in de Nederlandse cultuur en historie. Amsterdam was aan het einde van de 17^e eeuw en begin 18^e eeuw het wereldcentrum van de koffiehandel. Nederlandse handelslieden brachten koffie mee uit exotische oorden. Vanuit Java namen zij de koffie-aanplant mee naar Nederland. De burgemeester van Amsterdam schonk de Franse koning Lodewijk XIV vervolgens in 1715 zo’n jonge koffieplant voor zijn Botanische tuin in Parijs. Er werden miljoenen koffieplanten geteeld en zo was de koffiehandel en de liefde voor het ‘bruine bakkie’ die je van je vermoeidheid afhielp geboren.

Van ‘potmoment’ naar ‘kopmoment’
Naast dat wij koffie ontzettend lekker vinden is deze drank van groot sociaal belang, zowel privé als op werk. Als er iemand langs komt, bied je altijd een kopje koffie aan en een dag op kantoor zonder koffiepauze bestaat niet. Maar de laatste jaren vindt er een omwenteling plaats in onze koffiecultuur. Waar onze ouders vroeger een ‘lekker bakkie filterkoffie’ wegslurpten, drinken wij onze latte macchiato’s met sojamelk of cappuccino met extra espressoshot in een trendy koffiehuis. Koffie drinken is een trendy lifestyle geworden.

Terug naar de boon
Kwaliteit wordt steeds belangrijker, zo laat Rob de Laat weten namens de Vereniging Nederlandse Koffiebranders en Theepakkers. ‘We gaan terug naar de boon.’ Mensen hechten steeds meer belang aan vers gezette koffie.

De koffieboon heeft een belangrijke plaats in de wereldwijde economie. Na ruwe olie wordt koffie aangemerkt als het meest waardevolle exportproduct voor ontwikkelingslanden. Geen wonder dat in deze business veel geld te verdienen valt en dat hebben multinationals als Nestlé, Douwe Egberts en Starbucks goed begrepen. Maar in het bestaande marktsysteem blijft helaas weinig geld achter bij de koffieboeren. Fairtrade koffie, die wij leerden kennen door het Max Havelaarkenmerk, was een eerste stap naar bewustwording over koffie. Dit is een eerlijk en oprecht model, het verzekert lokale boeren van een minimumprijs in ruil voor het groeien en exporteren van ongebrande koffiebonen naar koffiedrinkende landen. Maar de impact  is te klein. Op een koffieboonexportmarkt van 80 miljard euro, genereert Fairtrade koffie maar 17,5 miljoen extra voor lokale boeren. Hier wil Moyee Coffee verandering in brengen. Er moeten grotere stappen gemaakt worden en meer impact gerealiseerd worden en dat door het marktsysteem drastisch te veranderen.

Moyee Coffee: WRM je met een kopje FairChain- koffie de wereld kan veranderen.
Een gesprek met oprichter Guido van Staveren van Dijk.

‘Wat is Moyee Coffee?’
Moyee Coffee is een Nederlandse start-up die met haar businessmodel de koffiewereld radicaal wil veranderen. Moyee is gevestigd in Ethiopië, het land waar koffie vandaan komt. Hier werken wij samen met lokale Ethiopische ondernemers. De koffiebonen groeien in Beleta Forest in de Kaffa-regio. De koffie wordt gemaakt van Limu en Jimma bonen, 100% Arabica bonen, de beste die er zijn.

‘Wat betekent Moyee?’
Het woord ‘Moyee’ betekent ‘vijzel’ in het Ethiopisch. Hiermee worden de gebrande bonen gemaald. De vijzel is enorm belangrijk instrument maar wordt na gebruik in de hoek gegooid. Het staat symbool voor de wijze waarop wij met de boer omgaan.  Ook duidt het op verwerking van de bonen waarmee wij een bijdrage willen leveren aan ontwikkeling van primaire naar secundaire economieën. De vijzel staat symbool voor die revolutie.

‘WRM FairChain koffie?’
Guido van Staveren van Dijk begon de revolutie twee jaar geleden. Waar hij naar het bestuderen van allerlei jaarstukken over de koffiebusiness zag dat de laatste twintig jaar de koffieketen uit balans was geraakt. Moyee wilt de markt weer terug in balans brengen en dat doen zij door middel van een 50/50 systeem, een productie- consumptie relatie waarbij de boeren de helft bezitten en Moyee de andere helft. Hierbij betalen zij bovendien 20% meer voor de koffiebonen dan de marktprijs en de boeren dus meer betaalt dan de Fairtrade-koffiebedrijven. Wat Moyee ook anders doet is de bonen inde koffie landen zelf branden,zodat er meer toegevoegde waarde in het land van herkomst blijft. En niet zoals alle andere koffiebedrijven de bonen groen het land uit exporteren. Een bruine boon is maar liefst 3 tot 5 keer zoveel waard dan een groene boon. 90 % van de koffie komt uit ontwikkelingslanden en zo kunnen deze landen veel meer geld verdienen aan de koffieboon.

‘WRM geen famous face maar crowdspeak?’
Moyee wil een zo groot mogelijke sociale impact creëren door een zo goed en lekker mogelijke koffie op een eerlijke manier te produceren die door zoveel mogelijk koffiedrinkers wordt gedronken. Een revolutie is geen gebakken lucht, je kunt goede koffie krijgen voor een normale prijs waarbij de boeren een eerlijk deel van de omzet verdienen (de helft). Een win-win situatie dus. Geen branding via een celebrity als George Clooney maar branding via mensen zelf. Want met je kopje koffie kan jij een stempel drukken op wat er gebeurd in de koffie-industrie.

‘Datgene wat je drinkt is een stem voor de wereld’, aldus Van Staveren van Dijk.
Zie dit animatiefilmpjewaarin het FairChain concept duidelijk wordt!

Bron tekst:
knvkt.nl
www.oxfamnovib.nl/Redactie/Downloads/Rapporten/koffiebrochure_3.pdf
Koffieconsumptie in 2012