Waarom zijn videogames verslavend?

Op schildpadden springen, paddenstoelen eten en groeien tot reusachtige proporties. In het echte leven zouden mensen denken dat je in een bad (of een goede, hoe je het bekijkt) trip zit, maar in de wereld van videogames is dit allemaal normaal. En hoewel niet iedereen games speelt van de Italiaanse loodgieter Mario, zie ik wel dagelijks mensen in de metro of bus Candy Crush spelen. Wat me opviel is dat de meeste mensen die Candy Crush spelen het spel beschrijven als leuk, maar ook aardig verslavend. En dit is niet het enige spelletje dat zo wordt beschreven, veel games worden door spelers vaak omschreven als leuk en verslavend. En waar de meeste mensen denken; ”Oké, maar chocola is ook ‘best’ verslavend, boeiend, toch?” vond ik het toch opvallend en ging ik op onderzoek uit. Een feit is namelijk dat gameverslavingen steeds vaker voorkomen, en dat het soms ook  ernstige vormen aanneemt. Misschien heb je gehoord van het verhaal van de Koreaanse gamer die door zijn verslaving zijn kind heeft laten verhongeren. En hoewel dit een extreem geval is zijn er steeds meer mensen die in hun dagelijks leven last hebben van hun videogameverslaving. Verslavingsklinieken melden ook een toename van patiënten met een gameverslaving. Ligt het aan de patiënten? Zijn het mensen die – als ze nooit gegamed zouden hebben – zich vol zouden snuiven met coke? Of ligt het puur aan de videogames? Ik vroeg mij dus af: WRM zijn videogames verslavend en wat is het werkingsmechanisme ervan?

Skinner box
Allereerst moet je goed begrijpen dat de videogame industrie 21 miljard dollar waard is. Er wordt daarom ook veel onderzoek gedaan naar het ervoor zorgen dat games niet alleen van goede kwaliteit zijn, maar ook dat jij ze blijft kopen en blijft spelen. Een van de onderzoekers die werkt voor Microsoft heeft een stuk geschreven hoe hij te werk gaat als hij videogames maakt. In het artikel legt monsieur gamedesigner uit hoe hij bepaald gedrag in spelers van het spel kan stimuleren. Zijn manier is gebaseerd op de methodes van een psycholoog genaamd B.F Skinner. B.F Skinner ontdekte dat als je ratten in een kooi zet met een schakelaartje, en je geeft ze een beloning voor het omhalen van de schakelaar, ze de schakelaar om zullen blijven halen. Nu is het niet zo dat hij gamers in een kooi als ratten wil zetten om ze schakelaartjes te laten omhalen, maar dit principe van iemand een actie laten uitvoeren en vervolgens belonen verwerken ze zeker in videogames. Dit zorgt ervoor dat hoe repetitief jouw spelletje ook wordt, je toch op de knopjes blijft drukken, omdat je brein gewoon smacht naar een beloning. Maar een schakelaar omhalen wordt na een poos toch saai zal je denken? Dat klopt ook, maar zelfs daar hebben ze iets op bedacht! Als je de schakelaar omhaalt, krijg je niet elke keer een beloning, deze beloningen krijg je op ‘random’ (willekeurige) momenten. Dit geeft +10 verslavingspunten en het werkt eigenlijk precies zoals bij een gokautomaat. Elke keer dat je verliest/niet je beloning krijgt, wil je het nogmaals proberen, omdat je de volgende keer weer kans hebt op een beloning.

Je brein is makkelijk voor de gek te houden
Wat ook erg meespeelt is het feit dat ons brein best makkelijk voor de gek te houden is. Ons brein ziet namelijk waarde in virtuele objecten, het kijkt in principe niet naar het feit of het in de ‘echte’ wereld zit of in een virtueel spelletje. Volgens ons brein heb je er moeite voor gedaan dus heeft het waarde. En hoewel de meeste mensen je zullen uitlachen als je vertelt dat je voor je World of Warcraft personage een Orc-zwaard voor 100 euro hebt gekocht, is het niet zo heel raar. We geven dagelijks verschrikkelijk veel geld uit aan dingen die eigenlijk niks waard zijn, maar waar wij zelf een waarde aan hebben gegeven. En hiermee spelen gamedesigners natuurlijk keihard in op het menselijke brein, waarin een soort verzamelinstinct zit. Zo zie je ook dat mensen in een spel als World of Warcraft letterlijk dagen kunnen besteden aan het verzamelen van voorwerpen om zo sterker te worden. De ontwikkelaars hebben dus een breed scala aan technieken om op je brein in te spelen. Maar er is nog veel meer. Het probleem waar gameontwerpers tegen aan liepen, is dat mensen niet hetzelfde functioneren zoals die rat in de kooi (die de schakelaar moet omhalen voor zijn beloning).

Een van de oplossingen die ze daarvoor bedacht hebben werkt erg verslavend: waarom alleen belonen als je het  schakelaartje omhaalt/spelletje speelt? Waarom straf je diegene niet ook wanneer hij of zij het niet doet? In experimenten met ratten deden ze het zo dat als ze het schakelaartje niet omhaalden, de rat elektrische schokken krijgt. Ken je dat spelletje Farmville? Het doel van het spel is om je boerderij te onderhouden en planten te oogsten. Het spel gebruikt precies het idee van afstraffen als je niet speelt, want speel je een dagje niet, dan rotten al je tomaten weg. Al je werk weg in één dag, dus liever kijk je elke dag een paar keer naar het spelletje om te zien of je oogst nog wel goed gaat…

Socializing
Op deze site legt Nicholas Yee uit in zijn essay hoe games verslavend werken. Zo beschrijft hij dat games gebruik maken van socializing: je raakt bevriend met andere spelers. Meer vrienden in het spel zorgt er natuurlijk voor dat je het vaker zult spelen en dat de vrienden op dezelfde momenten online komen. Het is natuurlijk makkelijk om alles af te schuiven op de spelletjes. Als je kijkt naar wat gamende mensen gemeen hebben met elkaar is dat ze niet tevreden zijn met bijvoorbeeld hun baan of schoolprestaties. Als je geen voldoening haalt uit je werk, ga je het zoeken in de videogames. In zo’n videogame heb je genoeg autonomie, jíj mag kiezen wat je gaat doen, welke missies of avonturen je gaat beleven, welk plantje je plant en welke prostituee je meeneemt (ja, zelfs dat kan). En wat de beloning betreft, de meeste mensen krijgen na een dag hard werken vaak als beloning dat hun baas niet boos op hen wordt. Daar tegenover staat dat je bij een videogame prachtige beloningen krijgt. Als je Super Mario uitspeelt heb je aan het einde een koninkrijk gered, trouw je met de prinses en je hebt een dinosaurus vriend erbij. Wat wil je nog meer in het leven?

Dan tot slot, een psychotherapeut uit Engeland met expertise op het gebied van gameverslavingen, noemt een game verslaving niet een verslaving aan gamen zelf, maar aan macht: aan het gevoel dat we er toe doen, dat we invloed hebben op de wereld. Hij zegt dat elk mens in zich wel de drang heeft om invloed op de wereld om ons heen uit te oefenen. Het hoeft niet groot te zijn, al is het dat je iemand helpt en daarmee zijn dag beter maakt. Videogame verslaafden missen dit compleet in hun leven. Om één van zijn patiënten te quoten: “Als ik grapjes maak, lacht niemand, als ik spreek luistert niemand”. Het is dan makkelijk om je te verliezen in een spel waar een wereld wordt gecreëerd waarin jij de held bent, jij maakt het verhaal en jij bepaalt wat er gebeurt.

Ik kom tot de conclusie dat videogames veel verslavende elementen bevatten. Maar of je nou verslaafd raakt hangt toch echt af van de persoon die je bent en hoe je levensomstandigheden zijn.