Waarom zijn er geen ijsberen op de Zuidpool?

Bij ijsberen denk je misschien gelijk aan de kleine Knut in de dierentuin. Niet veel van ons hebben dit mooie dier immers ooit in zijn natuurlijke habitat zien lopen. Er leven naar schatting nog zo’n 20.000 ijsberen in het wild, allemaal in het gebied op en rond de Noordpool. Maar WRM leven er geen ijsberen op de Zuidpool? En zou een migratie mogelijk zijn als het Noordpoolijs smelt?

Van bruine beer naar ijsbeer
De vraag WRM ijsberen maar op één van beide polen voorkomen, hield bioloog Charles Darwin al bezig. Volgens zijn evolutietheorie komen dieren alleen voor in de omgeving waarvoor zij geschikt zijn. Wanneer ze migreren, passen de dieren zich aan aan de nieuwe omgeving. 

Zo zijn de bruine beren die in noordelijk Amerika en Siberië wonen via de zogenaamde Beringlandbrug van het ene continent naar het andere getrokken. Deze beren pasten zich zo aan dat ze in het koude klimaat van de Noordpool konden overleven. Ze begonnen zeehonden te vangen om zich te voeden en kregen langzaamaan een andere vacht.

Noord en Zuid
De landbrug waarover de beren getrokken zijn, is ontstaan door de lage zeespiegel. Je kunt de Noordpool dan ook zien als een bevroren oceaan die wordt omringd door land bij de noordelijkste delen van Amerika, Azië en Europa. Het centrale deel van de Noordpool is feitelijk een enorme ijsschots die in het zeewater drijft; in principe kun je er dus met een onderzeeër onderdoor varen. Ook op de Zuidpool vinden we natuurlijk genoeg ijs, maar toch verschillen de twee gebieden behoorlijk.

Waar we de Noordpool kunnen zien als een bevroren oceaan, is de Zuidpool juist een eiland omringd door water. Het ijsoppervlakte bestaat dus, voor het grootste deel, uit landijs. Juist vanwege dit verschil in opbouw vinden we geen ijsberen op de Zuidpool: naar de Zuidpool bestaat geen natuurlijke brug. En ook voor ijsberen is het dan een eind zwemmen.
Dat is gelijk een probleem. De Zuidpool is met gemiddeld 49 graden onder nul een stuk kouder dan de Noordpool. Wanneer je afreist naar het noorden zal je moeten vertoeven bij een temperatuur van 34 graden onder het vriespunt. In de zomer warmt het gebied echter aanzienlijk op en smelt de helft van het ijs. Verschillende onderzoekers zijn bang dat het Noordpoolijs op den duur helemaal smelt en de ijsberen zullen verdrinken als ze de overtocht naar het vaste land proberen te maken.

IJsberenmigratie
Oké, dus de ijsberen zijn nooit uit zichzelf op de Zuidpool gekomen, maar als de Noordpool smelt, kunnen we ze dan niet gewoon overzetten? In principe kunnen de ijsberen wel overleven op de Zuidpool, dus het is een optie. Het enige probleem is dat we dan vrij snel afscheid zullen moeten nemen van de pinguïns. Deze schattige diertjes zijn namelijk niet gewend aan een natuurlijke vijand van deze afmetingen en zullen massaal sneuvelen. Dat willen we dan ook weer niet op ons geweten hebben, toch?