Waarom versieren we onze kerstboom?

Oh dennenboom, oh dennenboom, wat zijn je takken wonderschoon. Ik heb je laatst in ’t bos zien staan, toen zaten er geen kaarsjes aan, oh dennenboom, oh dennenboom, wat zijn je takken wonderschoon! Dennenbomen in het bos zijn doorgaans niet versiert. Dat zou ook een ondenkbare klus zijn, om elke dennenboom van lampjes, slingers en kerstballen te voorzien. Gelukkig kunnen we het er elk jaar wel vanaf brengen om de kerstboom in huis uitbundig te versieren, maar WRM doen we dit eigenlijk?

De eerste kerstboom
Wat bijna met zekerheid te stellen is, is dat de versierde kerstboom voor het eerst opdook in Riga, Litouwen, in het begin van de 16de eeuw. Het lijkt alsof men daar gebruik maakte van versierde bomen om mensen aan te trekken naar kerstmarkten. Op deze kerstmarkten verkochten Litouwse kooplui cadeautjes, voedsel en andere snuisterijen vlak voor het aanbreken van de kerstdagen. Om klanten naar een stalletje te trekken was een mooi versierde boom natuurlijk een uitstekend uithangbord voor de koopwaar. Om elkaar af te troeven ontstond zowaar een heuse ‘mijn-kerstboom-is-mooier-dan-die-van-jou-competitie’. Traditioneel gezien werd de boom vroeger versierd met eetbare versiering zoals appels, noten en anders voedselwaren. Maar lichtjes en glinsterende voorwerpen hebben ook altijd een belangrijke basis gevormd.

Heldere winternacht
Na de introductie in het hoge noorden, zou de trend snel overgewaaid zijn naar onze oosterburen in Duitsland. Er wordt wel gedacht dat Martin Luther, de 16de eeuwse protestantse reformist, voor het eerst een boom versierde met brandende kaarsjes. Toen hij op een koude heldere winternacht naar huis liep, raakte hij bevangen door fonkelende sterren aan de heldere hemel. Om dit prachtige beeld te kunnen recreëren en aan zijn familie te laten zien, besloot hij een dennenboom in huis te halen en deze te versieren met flikkerende kaarsjes. De versierde kerstboom bleef hierna lang een traditie die zich beperkte tot Duitsland.

Tijdens de Amerikaanse revolutie in de 17de eeuw, werd de kerstboom geïntroduceerd in Canada. In deze periode vochten Duitse soldaten namens de Britten in Canada om zo het land te beschermen tegen een Amerikaanse invasie. Tijdens kerst begonnen de Duitse soldaten bomen te versieren. Niet lang hierna verscheen de versierde boom ook in Engeland in het huis van – de van oorsprong Duitse – koning George III, die onder de indruk was van de versiersels.

Lekker kerstkransje
Zodra de kerstboom de huizen van de Engelse bevolking hadden geïnfiltreerd, maakte de versierde boom zijn wereldwijde opmars, dankzij de invloed van het grote Britse rijk. De route die de kerstboom in de geschiedenis heeft afgelegd heeft geresulteerd in het feit dat wij nu elk jaar zo’n heerlijk geurende boom optuigen met alles wat los en vast zit. Het begon ooit met wat simpele kaarsjes. Tegenwoordig vinden we die lichtslingers nog wel terug, maar dit wordt aangevuld met slingers, kerstballen, kerstkransjes, zuurstokken en zo ongeveer alles waar je het woord kerst voor kunt plaatsen. De traditionele piek heeft meestal de vorm van een ster. Een ster representeert de aards engel Gabriel of de ster van Bethlehem. Hier zien we dus de verbintenis terug met het gelovige kerstfeest.

In mijn kerstboom thuis hingen vroeger altijd kerstkransjes met spikkels en van chocola. We hebben in ieder geval wel geprobeerd de traditie in stand te houden, de boom met eetbare voorwerpen te versieren. Gelukkig kun je kerstballen niet eten en hebben die dus een stuk langere levensduur. Fijne kerst!