Waarom moeten we huilen van het lachen?

Wat doe je wanneer je bent geboren in een land waar er nog dingen bestaan als corruptie, ongelijke kansen, analfabetisme, interne conflicten, mijnenvelden en kinderen die bij het stoplicht snoepjes verkopen? Juist, lachen. Klinkt misschien wat paradoxaal, maar lachen is volgens mij het enige wapen dat tegen al deze misère opgewassen is. Wanneer ik terug ga naar mijn geboorteland Colombia, krijg ik dan ook kippenvel als ik zie hoe mensen daar met heel weinig heel gelukkig kunnen zijn. Ik probeer zelf dan ook zo vaak mogelijk te lachen, want laten we eerlijk zijn, in een westers land als Nederland valt er eigenlijk niets te klagen. Dat ik ben opgevoed met een flinke dosis sarcasme en humor heeft ook bijgedragen aan het feit dat lachen een van mijn favoriete bezigheden is geworden. Lachen heeft ook gewoon iets magisch. Er bestaat volgens mij bijna geen betere methode om mensen onderling met elkaar te verbinden. Verder is het natuurlijk hilarisch dat het zo aanstekelijk is en handig dat het sociale muren breekt. Dat we ons na een lachbui beter voelen, is ook geen geheim. Het stimuleert ons afweersysteem en laat een explosie van endorfine in ons lichaam vrijkomen. Mooi is ook dat lachen ons dus gelukkig kan maken, maar dat we niet per se gelukkig hoeven te zijn om te lachen. En dan bestaan er altijd nog mensen die je zo erg aan het lachen kunnen maken dat de tranen over je wangen biggellen. Wellicht heb je er nooit zo expliciet bij stilgestaan, maar is dat juist niet heel paradoxaal? WRM huilen we soms van het lachen?

Een interessant kenmerk van de mens is dat we tot het selecte groepje diersoorten lijken te behoren dat emotionele tranen laat vallen. Tranen op zich zijn namelijk helemaal niet zo bijzonder. Ze worden constant aangemaakt door onze traanklieren, die onder ons ooglid in de buitenste bovenhoeken van het oog liggen. Elke keer dat je met je ogen knippert neemt het ooglid als het ware een laag tranen mee over ons hoornvlies. Olieachtige stoffen die door andere klieren rond het oog worden aangemaakt, zorgen er vervolgens voor dat tranen als het ware kunnen blijven kleven aan het hoornvlies om uitdroging tegen te gaan. Dit ruitenwissereffect verwijdert zo ook vuiltjes die, samen met tranen die niet verdampen, worden afgevoerd naar de neusholte via traankanalen. Dit verklaart WRM we vaak onze neus moeten snuiten wanneer we huilen. Huilen is namelijk niets anders dan een overstroming van traanvocht vanuit onze traankanalen. Wanneer er te veel tranen worden aangemaakt, kunnen traankanalen de hoeveelheid vocht niet aan, waardoor ze langs ons gezicht naar beneden rollen.

De vraag is nu alleen wat die excessieve aanmaak van tranen veroorzaakt. Hier is waar het brein om de hoek komt kijken. Het emotionele brein, om precies te zijn, oftewel de amygdala. De amygdala is een structuur in het brein die zich bezig houdt met het coördineren en verwerken van emoties. Dit deel van je brein wordt veelal geassocieerd met angst, maar is ook betrokken bij andere emoties zoals boosheid, verdriet en geluk. Nu is het zo dat wanneer we in een situatie komen te zitten die een intense emotie oproept, ons lichaam daar veel stress van ondervindt. Naast dat er bij een intense lachbui dus endorfine vrijkomt, komt er ook een afgifte van stresshormonen op gang. Dit is een proces dat, ongeacht de emotie, wordt aangestuurd door de amygdala. De aanwezigheid van te veel hormonen in het lichaam zet op zijn beurt processen aan de gang om het lichaam weer te laten bedaren. Te veel stress en opwinding is namelijk niet goed voor onze gezondheid. We snakken op dat moment dus naar een snelle afvoer van hormonen die hier verantwoordelijk voor zijn.

Onderzoekers hebben gekeken naar de chemische samenstelling van tranen en ontdekt dat emotionele tranen anders zijn dan reguliere tranen. In emotionele tranen zijn namelijk eiwitten gevonden die bij stress door het lichaam gieren. Het lijkt er dus op dat huilen letterlijk een uitlaatklep is voor allerlei stoffen die zich accumuleren in het lichaam wanneer we zeer emotioneel zijn. Om een overmaat aan stofjes weg te spoelen zijn natuurlijk meer tranen nodig dan normaal. Een hoeveelheid die onze traankanalen niet aankan, waardoor we huilen. Verder onderzoek moet echter nog uitwijzen of deze theorie daadwerkelijk klopt. Al is het naar mijn mening wel een uitstekende verklaring voor het feit dat ik menig man een traantje heb zien wegpinken na die epische zege op Spanje. Maar ook WRM ik, als ik echt boos ben, vaak in huilen uitbarst en er tranen opwellen als de schoonheidsspecialiste mijn wenkbrauwen onder handen neemt (pijn veroorzaakt ook stress!). Dat er in deze verknipte wereld echter nog altijd momenten zijn die mij oprecht, intens laten lachen, mag wat mij betreft wel een paar tranen waard zijn.