Waarom is het opsteken van je middelvinger een beledigend gebaar?

Het EK shorttrack in Dresden, januari dit jaar. Sjinkie Knegt ligt goed in het klassement als hij twee ronden voor het einde van de estafetterace voor het laatst de baan op komt. In leidende positie ziet hij de finishlijn steeds dichterbij komen, maar dan steekt de Rus Viktor Ahn hem nog net voorbij. Gefrustreerd komt Knegt als tweede over de streep, met zijn twee middelvingers opgestoken naar Ahn. Dit gebaar blijkt voor de jury genoeg om Knegt te schrappen in het individuele klassement en zo verliest Knegt zijn bronzen plak. Maar wat is er nu eigenlijk zo erg aan het opsteken van je middelvinger? WRM is het opsteken van je middelvinger een beledigend gebaar?

Het gebaar
Het gebaar zelf komt vermoedelijk voort uit de medische praktijk. Als een patiënt of dokter zalf moest aanbrengen op de huid, indertijd nog met de blote hand, dan deed men dit met de middelvinger om zo de wijsvinger schoon te houden. De middelvinger die in aanraking kwam met wonden werd zo de onreine vinger. Tegenwoordig is er in sommige landen nog steeds sprake van een onreine vinger, of beter gezegd onreine hand. Alle ‘onsmakelijke’ taken als hoesten, niezen en billen afvegen worden gereserveerd voor de linkerhand, zodat de rechterhand schoon blijft voor meer nobele taken als schrijven, eten en mensen de hand schudden.

De betekenis
De originele betekenis van het gebaar met de middelvinger is al 2500 jaar oud en komt uit de Griekse beschaving. ‘Katapugon’, zoals het gebaar genoemd werd, betekende voor de Grieken anale seks of een homoseksuele relatie. Dit werd toen echter nog niet gezien als belediging ten opzichte van de persoon naar wie de vinger opgestoken werd. Pas toen de Romeinen het tonen van de middelvinger overnamen als gebaar, kreeg de middelvinger zijn beledigende en obscene betekenis: de vinger staat symbool voor de penis en iemand die hem opsteekt geeft daarmee aan de ander te willen ‘nemen’.

Meer recent wordt de middelvinger in woorden vertaald naar ‘fuck you’. Een betekenis die sterk lijkt op de originele betekenis, maar toch een iets andere nuance kent. Waar het bij de Grieken en Romeinen ging om een gebaar om daadwerkelijk aan te geven dat er seksuele interesse was, is er bij de Amerikaanse betekenis alleen nog maar sprake van een belediging aan het adres van de ontvanger van het gebaar.

De middelvinger in Nederland
In Nederland is het opsteken van de middelvinger eigenlijk een heel ‘jong’ gebaar. Tot de jaren ’70 gold een vuist, met de duim tussen de wijsvinger en de middelvinger, als equivalent van de beledigende middelvinger. Het opsteken van je middelvinger naar een agent is in Nederland trouwens strafbaar (Artikel 266, Wetboek van Strafrecht), een boete van €300,- tot €500,- heb je zo te pakken. Dus houd je vingers maar even voor jezelf!

Bronnen tekst:
http://www.nu.nl/sport/3679578/shorttracker-knegt-raakt-bronzen-medaille-kwijt-middelvinger.html
http://www.quest.nl/vraag-en-antwoord/artikel/waarom-steken-mensen-hun-middelvinger-op
http://nl.wikipedia.org/wiki/Middelvinger
WSF Café: de beroemde middelvinger
http://www.goeievraag.nl/vraag/maatschappij/overig/middelvinger-opsteken-onbeleefd-wijs-middelvinger.279419