Waarom de pedofielenclub Martijn verboden is

Halverwege april was het weer zover. Opnieuw, maar nu door de Hoge Raad, werd vereniging Martijn verboden. Vergaand, want het verboden verklaren en ontbinden van een rechtspersoon dient alleen in uiterste gevallen te gebeuren; alleen dan wanneer de werkzaamheid van die rechtspersoon in strijd komt met de openbare orde. WRM werd vereniging Martijn precies verboden? WRM dolven de vrijheid van meningsuiting en vereniging het onderspit?

Beperken van grondrechten
In deze zaak speelden de Nederlandse Grondwet (art. 7 en 8) en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (art. 10 en 11) een rol. Omdat de Nederlandse Grondwet geen bredere bescherming dan het Verdrag bood ten opzichte van de vrijheid van meningsuiting en vereniging, is alleen gekeken naar de bepalingen uit het EVRM . In Nederland en Europa zijn de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van vereniging grondrechten die zeer hoog in het vaandel staan. De rechter mag daarom alleen in extreme situaties deze rechten beperken . Voor zo’n dergelijke beperking moet voldaan worden aan drie eisen, waarvan de belangrijkste in deze casus de eis ‘noodzakelijkheid in een democratische samenleving’ is. Nu het vrijelijk uiten van een mening juist essentieel is voor een democratische samenleving, om daarmee ook minderheden de kans te geven hun gedachtegoed te verspreiden die wellicht indruist tegen het gedachtegoed van de meerderheid, is er iets anders aan de hand geweest bij vereniging Martijn. Iets wat verder ging dan alleen het uiten van een mening.

De overwegingen
De Hoge Raad oordeelde dat de vereniging verboden moest worden niet vanwege het gedachtegoed dat gedeeld werd, maar vanwege de werkzaamheid van de vereniging die verder ging dan alleen het praten over pedofilie: “Het gaat hier om de vraag of voldoende grond bestaat de vereniging te verbieden en te ontbinden. Niet kan worden aanvaard dat de enkele omstandigheid dat de werkzaamheid van de vereniging een bedreiging vormt voor de openbare orde, meebrengt dat zij verboden wordt verklaard en wordt ontbonden. In het concrete geval zullen de gronden die hiertoe nopen, duidelijk zwaarder moeten wegen dan de fundamentele vrijheid van vereniging.”

De rechters waren van mening dat Martijn gericht drempels wegneemt bij zijn leden en lezers om seks met kinderen te hebben. Daarnaast heerst in Nederland de opvatting dat seksueel contact van een volwassene met een kind ernstige beschadigingen oplevert bij dat kind . Bedenk wel dat voor het verboden verklaren van een vereniging het niet vereist is dat de samenleving al ontwricht is door de werkzaamheid van die vereniging. De dreiging daartoe is voldoende . Op grond van internationaal recht is Nederland verplicht kinderen actief te beschermen tegen taferelen waar Martijn voor staat. Op het moment dat vereniging Martijn gericht is op het weghalen van drempels seks te hebben met kinderen bij zijn leden en lezers, en daarmee pedofilie gepropageerd wordt, moet de Nederlandse staat ingrijpen om dit te voorkomen.

“Hoewel in het algemeen grote terughoudendheid moet worden betracht bij het verbieden en ontbinden van een vereniging, dwingen de uitzonderlijk ernstige aard van de onderhavige gedragingen, de aard van de werkzaamheid van de vereniging – die erop is gericht bij haar leden en anderen die haar website bezoeken, eventuele drempels weg te nemen om seksueel contact met kinderen te hebben, en aldus dergelijk contact te bevorderen – en de daarmee strokende kennelijke bedoeling van haar leden, tot het oordeel dat het, bij afweging van alle betrokken rechten en belangen, in een democratische samenleving noodzakelijk is dat de vereniging wordt verboden en ontbonden in het belang van de bescherming van de gezondheid en van de rechten en vrijheden van kinderen.”

Maar er is ook kritiek
Op deze manier kan een inbreuk op een van de meest essentiële rechten gelegitimeerd worden. In een leuk artikel betoogt Rob Wijnberg dat deze inbreuk niet gelegitimeerd is. Wat is nu de grens van de vrijheid van meningsuiting? Wanneer kan er geen sprake meer zijn van meningsuiting maar is sprake van wat anders? Vallen de uitlatingen van bijvoorbeeld de PVV binnen of buiten de reikwijdte van de vrijheid van meningsuiting? Over niet al te lang zullen we dit weten!

Art. 53 EVRM
ECLI:NL:HR:2014:948, r.o. 3.10
ECHR, Case of Mouvement Raëlien Suisse v. Switzerland
ECHR, Case of Vona v. Hungary
ECHR, Case of Perna v. Italy
Onderzoek Gerapporteerde problemen van slachtoffers van seksueel misbruik in de kindertijd
ECLI:NL:HR:2014:948, r.o. 3.8
Verdrag van Lanzarote: wetten.overheid.nl
ECLI:NL:HR:2014:948, r.o. 3.11.3
Decorrespondent.nl/1039/waarom-de-pedovereniging-niet-verboden-had-mogen-worden