Waarom is Tony Chocolonely naast een lekkere aankoop ook een verstandige aankoop?
Riante, romige chocoladerepen in een speelse rode of blauwe verpakking. Zo heb ik Tony Chocolonely leren kennen zo’n 6 jaar geleden. Slechts twee varianten, puur en melk, en enkel te koop bij de Wereldwinkel en wat andere kleine fair trade shopjes. Inmiddels heeft Tony Chocolonely op de chocoladeafdeling van vrijwel iedere bekende winkelketen zijn plekje wel weten te veroveren. Ook kijken we er niet meer vreemd van op een Tony Chocolonely chocoladeletter onder de kerstboom te vinden, of een Tony Chocolonely paasei verstopt door de paashaas achter een struik in de tuin. Maar WRM is Tony Chocolonely naast een heel lekkere aankoop nou ook nog eens een heel verstandige aankoop?
(Kinder) slavernij in de 21ste eeuw
In West Afrika worden jonge kinderen uit de armste landen in de regio (Mali, Burkina Faso, Niger, Nigeria, Togo en Benin) dagelijks het slachtoffer van mensenhandel. Deze kinderen worden door mensenhandelaren onder valse voorwendselen gerekruteerd op het platte land. In de meeste gevallen weten hun ouders nergens van. De kinderen worden vervolgens over de grens gebracht en verkocht aan de beheerders van cacaoplantages in de Ivoorkust of Ghana. Op deze plantages worden de kinderen van soms nog maar 8 jaar oud gedwongen lange uren te werken, vrijwel altijd onbetaald. Een kind kan al voor 230, – euro gekocht worden, zonder zelfs maar op de prijs af te dingen. Dit bedrag bevat transportkosten en onbeperkt gebruik van het kind door de koper. Als de kinderen niet willen werken of te langzaam werken worden ze geslagen. Ze krijgen geen onderwijs en ‘s nachts worden ze vaak opgesloten om te voorkomen dat ze weglopen. Dat is de harde en gruwelijke realiteit van een kinderslaaf in West-Afrika.
42% van de cacaoproductie in de wereld komt uit de Ivoorkust en zo’n 18% uit Ghana. Samen vormt dit zo’n 60% van de gehele cacaoproductie in de wereld! Het is daarom niet zo vreemd dat een aanzienlijk deel van de bevolking in Ghana en de Ivoorkust (10 miljoen) afhankelijk is van de opbrengst van cacaoplantages. Daarnaast verdienen de regeringen door belastingheffingen ook goed geld aan dit bruine goud. En waar goed geld te verdienen valt zijn natuurlijk Westerse bedrijven te vinden! Vrijwel alle grote chocolade fabrikanten (Nestlé, Cargill, ADM, Barry Callebaut, etc.) die hun chocolade verkopen in het Westen, hebben een hoofdkantoor in de stad Abidjan, de Ivoorkust. Deze chocoladefabrikanten kopen bijna de gehele cacaoproductie van de West-Afrikaanse landen op. Je zou toch denken dat met een hoofdkantoor en werknemers ter plaatsen, de chocolade giganten toch wel een idee hebben van wat zich afspeelt op de cacao plantages?
In 2001 hebben een aantal van de grootste chocolade fabrikanten, waaronder Nestlé, het internationale Harkin Engel cacao protocol ondertekend. Hierin staat nadrukkelijk dat na 2008 alle vormen van kinderarbeid en kinderhandel in de chocolade industrie strikt verboden zouden moeten zijn. Tot op de dag van vandaag zijn er echter nog steeds kinderen gesignaleerd op de cacao plantages van de Ivoorkust en Ghana.
En daar was Tony Chocolonely!
De journalist, en later oprichter van Tony Chocolonely, Teun van de Keuken is verbijsterd als hij in 2003 verneemt dat (kinder)slavernij in de chocolade industrie nog steeds aan de orde van de dag is. Teun gaat zelf op onderzoek uit en komt er helaas achter dat het niet slechts gaat om geruchten. Hij besluit zichzelf als veelvuldig consument van chocoladerepen aan te geven als chocoladecrimineel in het programma keuringsdienst van waarden. Tegelijkertijd probeert hij Nestlé er toe te zetten slaafvrije chocolade te gaan produceren. Nestlé, die op dat moment hoofdsponsor is van de nieuwste vertolking van Charlie and the Chocolate Factory, geeft geen gehoor aan Teun’s verzoek. Teun besluit daarom het heft in eigen handen te nemen en zich te mengen in de wonderlijke wereld van de chocolade productie en met succes…In 2005 komt Teun’s eerste slaafvrije reep op de markt!
Door een samenwerking met onder andere Oxfam Novib is Tony Chocolonely in staat uit te breiden en nieuwe producten zoals bijvoorbeeld de slaafvrije chocoladeletter (Groene Sint-Campagne) te lanceren. Met de opbrengst uit de chocolade repen verkoop heeft Tony Chocolonely ook een stichting opgericht en is tevens in samenwerking met Oxfam Novib een project begonnen om de cacao productieketen beter te controleren en te verbeteren. In 2008 volgt Verkade het voorbeeld van Tony Chocolonely en brengt ook een slaafvrije chocoladereep op de markt. Een duidelijk geval van als één schaap over de dam is! So…Who’s next?!
