Waarom kijken we graag naar programma’s als Utopia?

Utopia, de nieuwste reality serie van John de Mol, waarin een groep van 15 mannen en vrouwen een nieuwe samenleving bouwt. De Utopianen beginnen primitief op een afgesloten terrein in Laren, met slechts een loods, en maken hier zelf hun ideale samenleving van. Zij krijgen hier een jaar de tijd voor en de grote vraag is hoe dit proces zal verlopen; wordt het ultiem geluk of complete chaos? De serie ging van start met 1,5 miljoen kijkers en met dagelijks 1 miljoen kijkers kan er voorzichtig gesproken worden over een nieuw succes voor John de Mol maar ook zeker voor SBS 6. WRM  zijn reality series zo populair? WRM kijken mensen graag naar hoe anderen leven?

Reality tv was in de tijd van Big Brother, rond 1999, heel populair. In deze tijd werden er per week dan ook ongeveer 20 reality shows op tv uitgezonden. Hierna nam de populariteit van dit televisiegenre echter af. Maar John de Mol en SBS 6 proberen het opnieuw met Utopia. Op het terrein van Utopia wordt gefilmd met 103 camera’s en er werken 150 mensen dagelijks aan dit programma mee. Er is geen specifiek spelelement aanwezig, de Utopianen mogen zelf weten hoe ze hun tijd indelen. Wel kunnen de bewoners elke maand een bewoner wegstemmen waarna een nieuwe bewoner aan de bevolking van Utopia wordt toegevoegd.

WRM we Utopia dan zo interessant vinden
Uit onderzoek van Papacharissie en Mendelson uit 2007 blijkt dat mensen vooral naar reality tv kijken uit gewoonte en voor het vermaak. Ook kijken mensen graag naar reality series omdat de kijker zich daarna kan vergelijken met de deelnemers van de serie. Uit onderzoek van Nabi, Biely, Morgan en Stitt (2003) bleek dat kijkers zich vergelijken met de deelnemers en zich hierna beter over zichzelf voelen. Deze vergelijking gaat samen met leedvermaak. De drama die plaatsvindt in de reality serie maakt het interessant. Als kijker kan je het meemaken, terwijl je zelf veilig op de bank zit te kijken. Tevens is de competitie in de serie een element waardoor we graag naar reality series kijken.

Het is goed mogelijk dat Utopia een grote hit wordt, omdat het programma veel elementen bevat die in bovenstaande onderzoeken staan omschreven. Het bevat een competitie element, namelijk in de vorm van het opbouwen van een nieuwe samenleving maar ook in het wegstemmen van Utopianen waarna er een nieuw persoon aan de bevolking wordt toegevoegd. Het leedvermaak is ook duidelijk aanwezig omdat de bewoners geen contact mogen hebben met de buitenwereld, in het begin erg primitief moeten leven en natuurlijk de ruzies die plaatsvinden. Hierdoor kunnen kijkers zich met de bewoners vergelijken en zich beter voelen over zichzelf. Ook zijn er veel verschillende typen bewoners waardoor er altijd wel een type is waar de kijker zich mee kan identificeren. Tenslotte is het belangrijk dat het een gewoonte wordt om een jaar lang Utopia te kijken en dan staat niets in de weg voor net zo’n grote hit als Big Brother!

Bron afbeelding: Marco Monetti

Bron tekst:
–televizier.nl
-Nabi, R. L., Biely, E. N., Morgan, S. J. & Stitt, C. R. (2003). Reality-based television programming and the psychology of its appeal. Media Psychology, 5, 303-330.
-Papacharissi, Z. & Mendelson, A.L. (2007). An exploratory study of reality appeal: Uses and gratifications of reality TV shows. Journal of Broadcasting & Electronic Media 51(2), 355-370.