Waarom verdwijnen sites als Mininova en The Pirate Bay?

“Hee mop, zullen we een filmpje kijken vanavond?”
“Oké, ja is goed, is er wat op tv?”
“Nee, alleen maar rotzooi! Het is dinsdag he…”
“Zullen we anders een film downloaden? Heb ik toch zo binnen!”

En op deze manier gaat het vaak voor velen, of op een wat minder burgerlijke manier misschien. Maar de stap om een film of serie te downloaden voor persoonlijk gebruik is tegenwoordig heel makkelijk gemaakt. Twee maanden geleden is het voor downloadend Nederland weer iets lastiger geworden om een goede bron voor films te vinden. In navolging van bijvoorbeeld Napster, KaZaA, Grokster, Mininova en The Pirate Bay is dan nu ook Isohunt van het internet gehaald. WRM zijn organisaties als Stichting Brein, Buma/Stemra en de Amerikaanse MPAA zo druk bezig om het downloaden van media onmogelijk te maken? Is het dan verboden om muziek van Justin Bieber of een kopie van The Hobbit te downloaden? Of zit hier een heel andere gedachte achter?

Waar het in deze situatie om draait is het auteursrecht. De maker van een auteursrechtelijk werk (bijvoorbeeld Justin dus) heeft het ‘exclusieve recht’ om te bepalen of zijn liedje openbaar wordt gemaakt via bijvoorbeeld internet. Dit alleenrecht heeft hij omdat hij dan – kort gezegd – zelf in de hand heeft of, en zo ja, hoeveel geld hij verdient aan zijn werk. Op grond van het Europese en Nederlandse auteursrecht mag men wel een zogenaamde thuiskopie maken, echter tegen een ‘billijke vergoeding’ die bedoeld is voor de maker van dat werk. Die vergoeding hoeven wij gelukkig niet zelf te betalen. Wanneer je bijvoorbeeld een mp3-speler of een laptop koopt, zit in die aanschafprijs al die billijke vergoeding verwerkt.

So far so good; je mag dus films en muziek downloaden voor eigen gebruik en de vergoeding voor de auteur is al betaald door de fabrikant van het apparaat waarmee je downloadt, luistert en kijkt. WRM verdwijnt er dan met regelmaat een website of programma van internet waar je die bestanden kan downloaden? Je kan deze vraag beantwoorden met het feit dat fabrikanten van bijvoorbeeld die mp3-speler vergoedingen moeten betalen aan Bieber. Het downloaden van in dit geval (slechte) muziek die tegen de zin van Justin in op internet is gekomen, is op dit moment technisch nog niet tegen te gaan. Hij mist redelijk wat inkomsten wanneer zijn ‘exclusieve recht’ wordt geschonden doordat iemand zijn hitjes zonder daartoe gerechtigd te zijn, op het internet openbaar maakt.

Het echte probleem zit hem dus niet in het feit dat mensen auteursrechtelijk beschermde werken downloaden voor privégebruik, maar dat mensen die muziek en films ‘uploaden’ . Het openbaar maken van auteursrechtelijk beschermd werk zonder daarvoor toestemming van de auteursrechthebbende te hebben, is bij wet verboden. En in het verlengde daarvan is het daarom verboden om een programma ter beschikking te stellen of een site te runnen, waarmee het illegaal uploaden wordt gestimuleerd.

Dit is precies de reden WRM bijvoorbeeld Isohunt, KaZaA, Mininova en The Pirate Bay verdwenen zijn of nog wel bestaan, maar alleen bestanden aanbieden waar geen auteursrecht op rust. Deze sites en programma’s bevorderden het illegale uploaden. De rechters in Nederland vinden dat het algemeen bekend is dat het illegaal uploaden een inbreuk op het auteursrecht oplevert, en dat de artiesten daardoor schade lijden door het mislopen van inkomsten. Websites en programma´s die bewust inbreuken op auteursrecht faciliteren en bevorderen, zullen daarom langzaamaan gaan verdwijnen. Ongetwijfeld komen daar ook weer nieuwe sites voor in de plaats, aangezien er via advertenties op die websites veel geld valt te verdienen.

Dus voor de mensen die af en toe op de bank een filmpje willen kijken; zorg ervoor dat je in ieder geval nooit uploadt! Downloaden voor privegebruik mag, maar het uploaden is verboden. En verdwijnt jouw favoriete site? Zolang er geen oplossing is gevonden om illegaal uploaden effectief tegen te gaan, zal je zeker nog downloads kunnen vinden. En er zullen ongetwijfeld lui blijven die zich niets aantrekken van de auteursrechten van Justin.