Waarom praten we zo graag over onszelf?

Het is zes uur en je stapt de bomvolle trein in, op weg naar huis. Wonder boven wonder weet je een plaatsje te bemachtigen en strijk je al zuchtend en steunend neer. Wel heel knus, zo met z’n allen. Om ongemakkelijk oogcontact met je overbuurman te voorkomen, haal je toch maar je telefoon tevoorschijn om vervolgens je hele Facebook nieuwsoverzicht door te scrollen, terug naar 10 uur vanochtend. Omdat je nog een half uur aan treinreizen te gaan hebt, knoop je vervolgens maar een gesprek aan met de aardige mevrouw naast je. Na twee minuten merk je al dat je dat maar beter niet had kunnen doen. Bij aankomst van bestemming ken je haar complete levensverhaal en meer  tot in detail, zonder zelf ook maar een enkele vraag gesteld (of beantwoord) te hebben. Typisch gevalletje van Bette Midler in de film Beaches. Dit is het moment dat je je afvraagt: waarom praten we zo graag over onszelf?

Onderzoekers Tamir en Mitchell, van de Harvard University, deden onderzoek naar antwoord op deze vraag. 30 tot 40 procent van alle gesprekken die wij voeren, gaat over onszelf – onze eigen ideeën, ervaringen, gevoelens etc. Uit het onderzoek van Tamir en Mitchell blijkt dat tijdens het praten over jezelf bepaalde hersenregio’s worden geactiveerd die ook actief zijn wanneer je een beloning krijgt. Zo’n beloning zorgt voor een goed gevoel, waardoor we dit gedrag blijven herhalen. Voorbeelden van een beloning zijn seks en lekker eten. Nu blijkt uit dit onderzoek dat je hersenen ‘praten over jezelf’ zien als een zelfde soort beloning als seks of lekker eten. Met andere woorden: praten over jezelf is voor je hersenen hetzelfde als seks. Geen wonder dat we zo ontzettend graag over onszelf praten.

Experimenten
Aan het onderzoek deden 290 unieke proefpersonen mee, verdeeld over vier verschillende experimenten. Tijdens één van de experimenten beoordeelden proefpersonen hun eigen mening, zoals “ik vind het vervelend om vast te zitten in het verkeer.” Vervolgens moesten zij uitspraken over karakteristieken van andere individuen beoordelen, zoals “Bush heeft een goed inlevingsvermogen.” Tijdens dit experiment werd met behulp van hersenscans gekeken naar hoe relevante hersenregio’s van proefpersonen hier op reageerden.

In een ander experiment moesten proefpersonen vragen beantwoorden en konden zij hier kleine geldbedragen mee verdienen. Ze konden kiezen waar ze een vraag over wilden beantwoorden: zichzelf, een ander of een random feitje. Echter, wanneer de vraag over de proefpersoon zelf ging, verdiende hij/zij er minder mee. Toch kozen mensen vaak voor vragen die zij over zichzelf konden beantwoorden!

Social media
Je kent ze wel. Die nietszeggende status-updates of tweets zoals “Wat heb ik zonet een lekkere tosti gegeten!”, “Net de hond uitgelaten” of “Oh nee he, zit er een spin in mijn kamer!” Uit onderzoek blijkt dat 80 procent van alle social media posts gericht zijn op iemands eigen mening, ervaringen of gedachten – waar de wereld overigens vaak gewoon geen behoefte aan heeft. Dit zou gezien kunnen worden als een uitbreiding op het ‘graag praten over jezelf’-fenomeen. Het blijft echter niet bij deze brainfarts in tekstvorm. Tegenwoordig zijn de beruchte “selfies” en foto’s van eten helemaal jevanhet: een foto die je zelf maakt met behulp van de camera op je telefoon, het liefst afgemaakt met een instagramfilter. Deze worden vervolgens in meervoudsvorm over het sociale media-platform verspreid. Zou ook dit gezien kunnen worden als een gevolg van het feit dat we zo graag over onszelf praten?

In het onderzoek van Tamir en Mitchell wordt absoluut niets gezegd over een eventuele link tussen social media en het praten over jezelf. Wat ik slechts wil zeggen is dat het begrijpelijk is dat we graag selfies en brainfarts posten, als dit voor je hersenen hetzelfde is als praten over jezelf of het hebben van seks!

Bekijk hier het onderzoek van Tamir en  Mitchell: Disclosing information about the self is intrinsically rewarding