Waarom rijden we niet overal aan dezelfde kant van de weg?

In meer dan driekwart van alle landen rijden ze aan de rechterkant van weg. Dat betekent dus meteen dat er in een kwart van de gevallen links gereden wordt. Om dat te verklaren nemen we een duik de geschiedenis in.

Het begon allemaal aan de linker kant
Het heeft allemaal te maken met zwaarden en het begon bij de Romeinen, die links aanhielden. Vroeger ging men te paard naar de plaats van bestemming. Om zichzelf te beschermen, droegen de mensen zwaarden. Omdat de meeste mensen ook toen al rechtshandig waren, zorgden ze ervoor dat ze hun zwaard links droegen zodat ze deze makkelijk konden pakken. Omdat ze met rechts vochten, was elkaar links passeren (bij het tegemoet komen) het makkelijkst. Zo naderde iedereen elkaar aan de kant waar het zwaard uiteindelijk zou worden gebruikt, en zouden de zwaarden elkaar niet aanraken tijdens het passeren.
In Japan had het aanraken en gebruiken van een zwaard een heel andere betekenis. Hier was het namelijk een zwaar vergrijp als je een zwaard aanraakte terwijl je geen Samoerai was. Om ervoor te zorgen dat het gedragen Samoeraizwaard niet door anderen werd aangeraak tijdens het passeren (tegemoet komen), werd in Japan ook links aangehouden. Zo passeerde men elkaar aan de kant waar geen zwaard zat. Dit is de reden waarom er in Japan nog steeds links wordt gereden, ookal dragen de mensen (hopelijk) geen zwaard meer.

Waarom rijden wij nu dan toch rechts?
Later, toen de koetsen kwamen, ontstond er een reden waarom men elkaar rechts ging passeren. Ook hier is de voornaamste reden weer het rechtshandig zijn van de meeste mensen. De koetsier ging meestal links op de bok zitten omdat hij de zweep in zijn rechter, de sterkste, hand had. Om tegenliggers beter in te kunnen schatten, ging de koetsier logischerwijs rechts rijden (zodat men elkaar dus links passeerde). Tot het jaar 1300 bepaalden omstandigheden en cultuurgebondenheid dus aan welke kant er werd gereden. Maar in dat jaar werd er voor het eerst een officiele regel gemaakt: Paus Bonifatius VIII bepaalde dat er rechts aangehouden moest worden op de  St. Angelo brug. Deze regel werd ingesteld omdat door de drukte soms iemand in het water terecht kwam. Zwemles bestond nog niet in die tijd, dus uit het water komen resulteerde vaak in een verdrinking.
Napoleon was de eerste die een groter systeem introduceerde. Hij verplichtte het om rechts te gaan rijden. Aangezien het praktisch niet handig is om bij een grens van rechts naar links te gaan, namen meerdere landen in Europa het over. Maar waarom rijden ze in Groot-Brittannie dan toch links? De staten die zich tegen Napoleon verzetten, bleven links rijden: het Oostenrijks-Hongaarse Rijk, Portugal en Hongarije. In Groot-Brittannie werd deze regel in 1835 bij de wet vastgelegd en dit is nooit meer veranderd.

Toch maar weer rechts
Niet overal in Europa reed men dus al rechts: Oosterijk, Tjecho-Slowaijke en Hongarije nog steeds links. En G-B dus, maar dit zou nooit meer veranderen. Daarom besloot Hitler in 1838 dat er in alle landen die door Duitsers bezet waren rechts gereden moest worden. De eerder genoemde landen moesten dus ook omschakelen. Daarnaast werd in zweden in 1967 nog ‘even’ een verandering ingevoerd: de ‘Dagen H’. Dit staat voor Rechtsverkeer. De voorbereidingstijd voor deze switch heeft vier jaar gekost en op 3 september werd in één dag alles veranderd. Misschien wijden we nog eens een artikel aan deze switch, want er is genoeg over te vertellen!

De koloniale tijd
De Engelsen hebben er voor gezorgd dat er nu nog in een behoorlijk aantal landen ook links gereden wordt. Dit is tot stand gekomen in de koloniale tijd. Ook in een aantal voormalige Nederlandse koloniën wordt links gereden. Dit is makkelijk te verklaren: toen we daar als Nederlanders voet aan wal zetten, reden we in Nederland ook nog links. Toen Napoleon zijn systeem ging invoeren is dat alleen in Europa gebeurd.

Het spoorwegennet
Dat landen hun eigen systemen meenamen naar het buitenland is ook terug te zien in het spoorwegen net. In België en Frankrijk reden en rijden treinen eigenlijk altijd op het linker spoor. Dit kwam omdat de Engelsen de kennis bezaten om een spoorwegen net aan te leggen. De ingenieurs ontwierpen dit uit gemak op dezelfde manier als thuis.

Het lijkt erop dat de wereld nu zijn verdeling heeft gevonden qua links en rechts rijden, laten we hopen dat er geen nieuwe veranderingen komen. Wat vinden jullie: is het goed zo, of zou iedereen gewoon aan dezelfde kant van de weg moeten rijden?